Ατομικό Πρωτάθλημα Ανδρών 2011 (4)

Πλέον έχουμε περάσει το στάδιο που θα μπορούσαμε να μιλάμε για ατυχία και έχει γίνει προφανές πως τα δύο εκ των τριών φαβορί, οι GM Μαστροβασίλης και Καπνίσης είναι εντυπωσιακά ντεφορμέ και έχουν μείνει με ένα βαθμό σε τέσσερις αγώνες. Ο Γιάννης Νικολαΐδης από την άλλη με την εμπειρία του έχει προχωρήσει σε 3 συνεχόμενες νίκες μετά το "στραβοπάτημα" του πρώτου γύρου. Αρχίζουμε να σκεφτόμαστε και τις νόρμες για τους υπόλοιπους σιγά-σιγά. Ίσως ο Σωτήρης ή κάποιος άλλος να μας ενημερώσει για το αν είναι δυνατές νόρμες GM και ΙΜ σε αυτό το τουρνουά.

Νικολαΐδης-Γαλόπουλος 1-0 Nimzoindian Qc2

Η έμπνευση για γρήγορο f4 και Nh5 του Γαλόπουλου - 14...Qe7, πρωτοπαιγμένο στην Dragomarezkij-Pogorelov, Moscow 1996 ή 14...a4, Kryakvin-Kraai, Aeroflot B, 2005 - μοιάζει να "ζητάει" τιμωρία με πιο direct παιχνίδι, π.χ. 17.Be4 που απειλεί να χαλάσει την πιονοδομή των μαύρων στην πτέρυγα της βασίλισσας, και στο 17...Bf5 18.Rd1 με πρωτοβουλία (το 18...Qh4? δεν είναι καλό λόγω 19.Bd5+ και 20.e4 με μεγάλο πλεονέκτημα). Στην παρτίδα ο Νικολαΐδης έπαιξε πιο συντηρητικά χωρίς όμως να αμφισβητείται το πλεονέκτημά του σε καμία φάση της παρτίδας. Η αρχή του τέλους για τον μαύρο ήταν το 24...Rd8? (24...h5 ή 24...Re8 με δύσκολη θέση πάντως).

Μαστροβασίλης-Κουρκουνάκης 0-1 Open Catalan

Όπως μας πληροφόρησε ο Σωτήρης στο chat της σελίδας της ζωντανής αναμετάδοσης αυτή η θυσία ντάμας για πύργο, αξιωματικό και πιόνι που έπαιξε ο Κουρκουνάκης έγινε γνωστή από την παρτίδα Kasparov-Andersson στο τουρνουά του Niksic το 1983 - για το οποίο τουρνουά και το παρασκήνιό του που έχει σχέση με τη διενέργεια του ακυρωθέντος ματς Kasparov-Korchnoi μπορείτε να διαβάσετε στο πιο πρόσφατο βιβλίο του Kasparov - ενώ τα τελευταία χρόνια τη θέση αυτή την έχει παίξει ο Erwin L'Ami και μάλιστα μια φορά με τα λευκά και δύο με τα μαύρα. Το 13...a6?! είναι ανούσιο καθώς ο μαύρος δεν μπορεί να φάει στο b5 με το πιόνι αφού μετά την αλλαγή των πύργων και λόγω της τοποθέτησης του μαύρου αξιωματικού στο a8 κρέμεται το c4 πιόνι (Qa4+). Ο Ulf στην παρτίδα του με τον Kasparov αλλά και σε αυτήν με τον Lalic, Sarajevo 1985, ο L'Ami εναντίον του Van Wely στο Staunton Memorial του 2008 αλλά και ο Παναγιώτης Φρεντζάς λίγο μετά την παρτίδα του Niksic, το 1984 εναντίον του Σκέμπρη στη Θεσσαλονίκη, έχουν δείξει πώς πρέπει να παίζεται η θέση: 13...Be7 14.axb5 Bxb5 15.Nxc4 0-0 16.b3 Rfd8 17.Qc2 Rdc8! Στην παρτίδα μας, ο Μαστροβασίλης έπαιξε κι αυτός συντηρητικά... 14.Qc2 και 15.b3?! (καλύτερα πρώτα 15.axb5 axb5 και μετά 16.b3) και έτσι ο μαύρος είχε άνετη θέση μετά το άνοιγμα. Ο λευκός μπήκε σε πίεση χρόνου και έστησε όλη τη θέση σε δύο κινήσεις με το 33.h3?? και το 34.e3?.

Παυλίδης Αντ.-Ναούμ 1-0 Sicilian Kan

Στον μαύρο φάνηκε ελκυστικό το 11...e5 12.f5 d5 - σου λέει Σικελική είναι, αν κάθεται το d5 είμαστε καλά - αντί του σκαντζοχοιρέ (sic) 11...b6 που έχει παιχτεί σε αυτή τη θέση (από τον Aagaard πρώτα και πιο πρόσφατα από την Goletiani στο πρωτάθλημα γυναικών ΗΠΑ το 2009). Ο υπολογιστής δε μας προτείνει κάποια άμεση τιμωρία, ίσα-ίσα φαίνεται να συμπαθεί τον μαύρο, όμως σίγουρα δεν έπρεπε ο Ναούμ να παίξει 17...f6?? (17...Bxh4 είναι φορσέ με περίπλοκη θέση). Οι αλλαγές στο g5 υποχρεώνουν τον μαύρο να δώσει τη διαφορά για να μη γίνει ματ και με τέτοια πιονοδομή δεν έχει καμία τύχη μετά. Εύκολη νίκη για τον Παυλίδη.

Παυλίδης Αναστ.-Νικολάου 1-0 KID 7...Na6

Έχω την εντύπωση ότι σε αυτήν την υποβαριάντα της Ινδικής του Βασιλιά με Na6 - το 10...b6 είναι η συνηθέστερη συνέχεια - ο μαύρος δεν πρέπει να παίξει 12...c6 αλλά να κρατήσει τους ίππους μέσα με 12...Nd7!? δημιουργώντας και το πέρασμα μέσω του c5 για την ενεργοποίηση του a6 ίππου (Na6-c5-e6) όπως στην Zhang Zhong-Kempinski, Linares Anibal Open, 2001. Στην παρτίδα ο Παυλίδης απέκτησε πλεονέκτημα ελέγχοντας τη στήλη d και κυρίως το αδυνατισμένο d6 τετράγωνο. Ο μαύρος κόντραρε τους πύργους στη στήλη και ίσως ο λευκός να έπρεπε να κρατήσει τις ντάμες μέσα με 22.Qc3 ή 22.Qb4 ή έστω αφού αποφάσισε να τις αλλάξει να κόψει και στο e5 - 23.Nxe5 Bxa2 - και να ενεργοποιήσει τη πλειονότητά του στην πτέρυγα του βασιλιά φροντίζοντας με κάποιο b4 να ακινητοποίησει το 3 προς 2 που διαθέτει ο μαύρος στην άλλη πτέρυγα. Έτσι όπως έπαιξε - με τα βαριά κομμάτια έξω και το 23.a3?! - έχασε όλο το πλεονέκτημά του. Μετά μπήκαμε στο στάδιο των μανούβρων και έπρεπε να φτάσουμε στις τελευταίες κινήσεις πριν την ανανέωση χρόνου για να αρχίσουν οι αμοιβαίες ανακρίβειες και να γείρει η πλάστιγγα προς τη μία πλευρά.

Ποιο πρέπει να είναι το σχέδιο του λευκού σε αυτή τη θέση? Ο υπολογιστής προτείνει τη μεταφορά του λευκού βασιλιά προς την πτέρυγα της βασίλισσας και αφού φτάσει εκεί και βοηθήσει στην υποστήριξη της βάσης της αλυσίδας - το a3 - μετά να περάσει ο ίππος στο a5 και να πέσει το πιόνι b7. Στην κύρια γραμμή μόλις ο βασιλιάς πατήσει στο e3 ο μαύρος αλλάζει τους αξιωματικούς με Bg5+ και ψάχνει αντιπαιχνίδι προσπαθώντας να τοποθετήσει τον ίππο του στο f4. Στην παρτίδα ο Παυλίδης έπαιξε το πιο φυσικό 36.Bc3?! καθώς σε πίεση χρόνου απειλεί το e5 πιόνι. Ο μαύρος έχει όμως την ενεργητική άμυνα 36...Bg5! γιατί στο 37.Bxe5?? Nxa3 -+ και στο 37.Nxe5?? Bf6-+. Ακολούθησε 37.Bb2 (που τώρα απειλεί Nxe5 καθώς ο ίππος γυρνάει στα c4/d3 και ο φου στο b2 υποστηρίζεται, 37...Ne3!= και ο Παυλίδης έφαγε με 38.Nxe5?. Το πιόνι είναι δηλητηριασμένο γιατί στο 38...Bf6! 39.Nd3 Bxb2 40.Nxb2 Ke5 (απειλεί το e4) 41.Kf3 Nc2 το πιόνι a3 θα πέσει και ο μαύρος βασιλιάς περνάει μέσα στο στρατόπεδο του λευκού από το d4 τετράγωνο. Με 30 δευτερόλεπτα στο ρολόι όμως είναι δύσκολα όλα αυτά. Ο Νικολάου έπαιξε 38...Nd1? 39.Nf3 +/- Be3 40.Bd4?. Πώς να παίξεις το νικηφορο 40.Ba1!! στην 40 με δευτερόλεπτα στο ρολόι? Ο μαύρος δίστασε να παίξει στην 40η κίνηση το σωστό 40...Bxd4! που του δίνει καλές τύχες ισοπαλίας - δύσκολη η απόφαση να μετατρέψεις σε φινάλε ίππων όταν δεν έχεις χρόνο να το μετρήσεις ή έστω να κάνεις μια γενική εκτίμηση - και μετά το 40...Bc1? που απειλεί το a3 πιόνι, ήρθε η ανανέωση χρόνου και ο λευκός βρήκε το πολύ όμορφο 41.Ne1! To a3 δεν πέφτει καθώς στο 41...Bxa3?? 42.Nd3! προκύπτει μια θέση σαν από σπουδή του Kasparyan που αξίζει ένα διάγραμμα.

Ταυτόχρονο domination του λευκού αξιωματικού στον μαύρο ίππο και του λευκού ίππου στον μαύρο αξιωματικό!! Σπάνια εικόνα και ο λευκός φυσικά κερδίζει σε αυτήν την θέση. Ο Νικολάου στην παρτίδα σκέφτηκε πολύ - δαπανώντας παραπάνω από 15 λεπτά εκ των 30 που πήρε στην 40η κίνηση και έπαιξε 41...Nb2. Ο λευκός χρειάστηκε άλλες 35 κινήσεις για να κερδίσει αλλά δεν έχασε τον έλεγχο από κει και πέρα σε κάποιο σημείο. Γεωμετρικά αξιοσημείωτο το ότι ο λευκός κράτησε από το f4 τετράγωνο την προαγωγή του μαύρου δίνοντας τον αξιωματικό για τη μόλις προαχθείσα βασίλισσα στο c1 και ο μαύρος έκανε το ίδιο πράγμα από το ίδιο τετράγωνο όταν το λευκό πιόνι βγήκε στο b8. Απολαυστική η θέση γύρω από την 40η κίνηση - καλό υλικό για προπονητές πιστεύω.

Αγγελής-Καπνίσης 1-0 Catalan

Περίεργο άνοιγμα... 12...Bb4 η πρώτη νέα κίνηση - 12...dxe3 13.Bxe3 e4, Adianto-Nguyen Anh Dung, Kuala Lumpur, 2005 - και το 13...d3?! δε μου φαίνεται σόι αφού υπάρχει αυτό που έπαιξε ο Αγγελής ξεκινώντας με 14.a3 και το πιόνι αργά ή γρήγορα θα πέσει. Ο Καπνίσης προτίμησε να δώσει και το δεύτερο πιόνι για να μην επιτρέψει το Bxc6 ψάχνοντας κάποιο αντάλλαγμα με το 20...Nd5, 21...Bg4, 22...Rac8 ενεργοποιώντας δηλαδή όσο μπορεί τις δυνάμεις του - αλλά για δύο ολόκληρα πιόνια δε μπορεί αυτό το αντάλλαγμα να είναι αρκετό. Παρά τις ανακρίβειες του λευκού 24.f4? και 26.e4?! ο μαύρος δε μπόρεσε να γυρίσει τη θέση - ίσως 26...bxc5 αντί του ακατανόητου 26...Bg4? To 28...Qg5? ήταν το αποφασιστικό λάθος - φορσέ το 28...Qc6. Η πιο κακοπαιγμένη παρτίδα του τουρνουά μέχρι τώρα κατά τη γνώμη μου.

Το αυριανό πρόγραμμα: Νικολάου-Αγγελής, Ναούμ-Παυλίδης Αναστ., Κουρκουνάκης-Παυλίδης Αντ., Γαλόπουλος-Μαστροβασίλης, Μουτούσης-Νικολαΐδης ενώ το πολύ χρήσιμο γι αυτόν bye έχει ο Καπνίσης.

Στο http://chessfed.net/tournaments/61_ind_men/index.html υπάρχουν οι παρτίδες σε viewer, τα pgn για κατέβασμα, live αναμετάδοση, link για την κάμερα, φωτογραφίες και ότι άλλο προκύψει τις επόμενες ημέρες.