Παγκόσμια Πρωταθλήματα Γυναικών - Μέρος 4ο Τουρνουά Διεκδικητών 1955

Μέρος 1ο - Εισαγωγή, Μόσχα 1949/1950

Μέρος 2ο - Τουρνουά Διεκδικητών 1952
Μέρος 3ο - Rudenko-Bykova 1953

Ούτε στο επόμενο τουρνουά διεκδικητών, αυτό του Οκτωβρίου 1955 της Μόσχας - και πάλι - καταφέρνουμε να βγούμε από τη μαύρη τρύπα της ιστορικής αφάνειας. Παρά το γεγονός πως  ο κύκλος του παγκοσμίου πρωταθλήματος αρχίζει να ομαλοποιείται, το τουρνουά έχει μείνει στην αφάνεια. Μόλις 7 παρτίδες διασώζονται - μεταξύ των οποίον μια νίκη της νικήτριας - ενώ και το βιβλίο της Gaprindashvili πηδάει τρεις χρονιές και από το ματς Bykova-Rudenko μας πάει κατευθείαν στα 1956 και το ματς-τουρνουά των τριών παικτριών για το οποίο θα μιλήσουμε στο επόμενο μέρος. Ας γνωρίσουμε τις νέες παρουσίες που εμφανίστηκαν σε αυτό το τουρνουά διεκδικητών. 

H Larissa Volpert παρέμεινε πάντα μια ερασιτέχνης και η σκακιστική της πορείας σε κορυφαίο επίπεδο κράτησε μόλις 14 χρόνια, από το 1947 που ισοβάθμησε στην πρώτη θέση του γυναικείου πρωταθλήματος του Leningrad μέχρι το 1959 όταν και κέρδισε το τρίτο της πρωτάθλημα ΕΣΣΔ γυναικών - το δεύτερο καθαρό μετά το 1954, ενώ ισοβάθμησε στην πρώτη θέση με την Zvorykina της οποίας επικράτησε 2.5-1.5 σε ματς μπαράζ για τον τίτλο του 1958. Το 1961 βρίσκουμε την τελευταία της παρουσία σε σημαντικό τουρνουά αφού συμμετείχε στο τουρνουά διεκδικητών που ανέτειλε το άστρο της Nona Gaprindashvili. Μέσα στη δεκαετία του 60 η Volpert έπαιξε  σε αρκετά ματς μεταξύ του Leningrad και πόλεων της Γιουγκοσλαβίας. To 2004 συμμετείχε σε τουρνουά βετεράνων όπου αντιμετώπισε μεταξύ άλλων και την παλιά γνώριμή της Graprindashvili. Έχω στα αρχεία μου αρκετές παρτίδες της - με πιο ιδιαίτερη απ όλες μία παρτίδα προπόνησης με έναν 15χρονο Anatoli Karpov στη Γιάλτα το 1966 - ενώ στο chessgames.com υπάρχουν 15 τον αριθμό, αλλά όχι η παρακάτω νίκη της επί της Ruzena Sucha από την Τσεχοσλοβακία.

Sucha-Volpert, Women Candidates 1955

Ο λευκός έχει παίξει πολύ άσχημα μια κλειστή Σικελική και είναι χειρότερος όμως επιταχύνει το τέλος με το στρατηγικά άστοχο

24.d4? c4 (εξίσου καλό το 24...Nb6) 25.Be3 Nb6 26.Qf2 Na4-+

27.Re2 Ra1 28.Re1 Ra2 29.Re2 Qb5 30.Bc1 Ra1 31.Qe1 Qb6 32.Nh3 Ba3 33.Nfg1 Bxb2 34.Rxb2 Nxb2 35.Qd2 Nd3

Η παρτίδα δεν αντέχει κριτικής. Εδώ παίχτηκε

36.Ng5 Rxc1 37.Qe2 Rc2 38.Qh5(!) Nf2#. Η Larissa Volpert αφιέρωσε τη ζωή της στη Φιλολογία και δίδαξε επί χρόνια στο πανεπιστήμιο της πόλης Ταρτού, το μεγαλύτερο της Εσθονίας.

Από τις πρωτοεμφανιζόμενες μη Σοβιετικές ειδική μνεία πρέπει να γίνει στο Γιουγκοσλαβικό δίδυμο που αποτελείτο από τις Verica Nedeljkovic και Milunka Lazarevic. Η δεύτερη ειδικά. είναι από τις σημαντικότερες σκακιστικές προσωπικότητες στην ιστορία της Γιουγκοσλαβίας. 11 φορές πρωταθλήτρια της χώρας της, έπαιξε σε υψηλό επίπεδο για τριάντα  περίπου χρόνια με αρκετές παρουσίες σε Ολυμπιάδες. Έφτασε μέχρι τα μπαράζ του πρωταθλήματος διεκδικητών του 1964, ένα βήμα πριν το ματς με την Gaprindashvili, ενώ ακόμα και το 1971 έφτασε μέχρι τη δεύτερη θέση του Ιντερζόναλ της Οχρίδας μαζί με την Nana Alexandria. Στην Ολυμπιάδα του Σπλιτ το 1963 κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο με την ομάδα της Γιουγκοσλαβίας ενώ έχει μείνει στην ιστορία για ένα φινάλε Ίππος και θ εναντίον Ίππου που κέρδισε επί της Corry Vreeken-Bouwman στο ματς Γιουγκοσλαβία-Ολλανδία. Αρθρογράφος επί χρόνια στο New In Chess, διεθνής διαιτήτρια και ενεργή σκακίστρια μέχρι προχωρημένης ηλικίας. Από το τουρνουά του 1955 διασώζεται η ήττα της από την Zvorykina, μία από τις πρώτες παρτίδες εναντίον του Stonewall που πέρασε ο λευκός τον αξιωματικό στο f4, ενώ λίγο αργότερα η Zvorykina έπαιξε μια κίνηση που έχει δύο θαυμαστικά στη βάση μου, αλλά μάλλον ακόμα και το !? την κολακεύει. Θα την χαρακτήριζα αμφίβολη αλλά δε χάνει και για την εποχή εκείνη, κάνει εντύπωση.

Zvorykina-Lazarevic Women Candidates 1955

13.Na3?! (!!) Nxd3 (13...Bb8=+) 14.Bxd6 Qxd6 15.Qxd3 Qe7 16.Rfd1 Be6 17.Qd6 Qf7 18.Rd4 Ne4 19.Qf4 c5 20.Rd3 Qf6 21.Rad1 

21...Qb2?

Σχεδόν οτιδήποτε άλλο αρκούσε για την ισότητα, π.χ. 21...b6 ή 21...Rae8

22.Qe3! Rae8 23.f3 Nf6 24.Rb1 Qxa2 25.Rd2+-

Παγιδεύοντας τη ντάμα (θυμίζει λίγο Γαλανός-Κωστούρος από το πρόσφατο όπεν του Ηρακλείου) και 1-0 στην 43η κίνηση



Από τις υπόλοιπες, η Βουλγάρα Ivanova, μετέπειτα σύζυγος του GM Milko Bobotsov κέρδισε τη συμμετοχή της μετά τη πρωτιά της στο Ζονάλ της Λειψίας, ενώ έχει κερδίσει 6 φορές το πρωτάθλημα γυναικών της χώρας της, έμεινε στην ιστορία αυτού του τουρνουά καθώς είναι η ηττημένη της μοναδικής παρτίδας της νικήτριας που διασώζεται.

Ivanova-Rubtsova Women Candidates 1955

21. Rb7?

21.Rxb8 Rxb8 22.Rxb8+ Qxb8 23.g3=

21.Bxd4!  22.Qg4 Rxb7 23.Rxb7 Nc5 24.Rxa7?

Έπρεπε 24.Nxc5 Bxc5 25.Qd7 Qe6 -/+

24...Nxd3?

24...Bxe3!! 25.fxe3 (25.Nxc5 Bxf2+) Nxd3-+

25.Qxd4 Qb8 26.Nc3 Ne5 27.e4 Nc4 28.f3 Nd6=+ 29.exd5??

29.Rd7

29...Re1+ 30.Kf2 Nf5 31.Qg4 Rc1 32.Qa4 Qg3+ 33.Ke2 Qe1+
0-1


Το τουρνουά συμπλήρωναν οι νεοεμφανιζόμενες Josefa Gurfinkel  (άσημη Σοβιετική παίκτρια για την οποία δε γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα), Krystyna Holuj (9 φορές πρωταθλήτρια Πολωνίας και χρυσό στην Ολυμπιάδα του Emmen το 1957),  Celia Baudot de Moschini (Αργεντινη), Eva Kertesz (Ουγγαρία) και Berna Carrasco Araya (Χιλιανή, τρίτη στο παγκόσμιο του Buenos Aires το 1939 πίσω από τη Vera Menchik και την Sonja Graf).

Krystyna Holuj

Οι υπόλοιπες συμμετέχουσες στο τουρνουά διεκδικητών του 1955 ήταν οι ήδη γνωστές σε εμάς Keller-Herrmann, Valentina Borisenko, Fenny Heemskerk, Olga Ignatieva, Gisela Kahn Gresser, de Silans, Sonja Graf Stevenson και Mona May Karff.

Στις περισσότερες παρτίδες που διασώζονται (4) πρωταγωνιστεί η Kira Zvorykina που ξεχώριζε για το συνδυαστικό της παιχνίδι - είδαμε άλλωστε το Na3 στην παρτίδα της με την Lazarevic.

Zvorykina-Ignatieva Women Candidates 1955

17.Ng6?! Nf4?

17...fg6!? 18.Qe6+ Kh7 19.Qxd5 Nf6 με αντιπαιχνίδι

18.Nxf4 Bxf4 19.g5 Bxd2?+ 20.Qxd2 hxg5? 21.Qxg5+- Qc5

21...Qd8 22.Qh5 g6 23.Qh6 Qf6 24.Rhg1!

22.Qh4 Re8 23.Rhg1 Nf8 24.Rg5 Qe7 25.Rdg1 g6 26.Ne5 Kg7 27.Ng4 Nh7 28.Qh6+ Kg8 29.Rh5 1-0

Για πρώτη και τελευταία φορά, η FIDE έδωσε δικαίωμα στη χαμένη του προηγούμενου ματς Rudenko, να διεκδικήσει εκ νέου τον τίτλο χωρίς να περάσει από κύκλο διεκδικητών.
Έτσι, την επόμενη χρονιά, το  1956 στη Μόσχα, η παγκόσμια πρωταθλήτρια Elizaveta Bykova, η πρώην παγκόσμια πρωταθλήτρια Lyudmila Rudenko και η διεκδικήτρια Olga Rubtsova θα έπαιζαν ένα ματς-τουρνουά 8 παρτίδων που θα έδινε τη νέα κάτοχο του τίτλου. Αλλά γι αυτό θα μιλήσουμε στο επόμενο.

Olga Rubtsova