Correspondence Chess V - Εργαλεία ΙΙ (Βίντεο, Βάσεις Δεδομένων)

I - Εισαγωγικά

ΙΙ - Σκακιστικές Μηχανές Ι - Ιστορία και κλαδέματα
III - Σκακιστικές Μηχανές ΙΙ - Παραδείγματα με κλαδέματα
IV - Εργαλεία Ι (Εισαγωγή, Βιβλία)

Όπως έγραψα και στην κατακλείδα του προηγούμενου μέρους, τα σκακιστικά βίντεο θεωρώ πως χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης. Αρχίζω από το γεγονός πως κανείς δεν τα αγοράζει - προφανώς και δεν αξίζουν τα λεφτά τους - και δεν το λέω για να αρχίσω κάποιου είδους συζήτηση περί πειρατείας ή περί τιμολογιακής πολιτικής αλλά απλώς το αναφέρω για τεχνικούς λόγους. Το ότι κανείς δεν τα αγοράζει σημαίνει ότι αρκετές φορές οι πειρατικές τους εκδοχές που κυκλοφορούν έχουν μόνο τα αρχεία βίντεο και όχι τις θέσεις και τις κινήσεις σε κάποιο PGN ή σε κάποιο αρχείο Chessbase. Έτσι υπερπολλαπλασιάζεται ο χρόνος που απαιτείται για να ελέγξει κανείς κάτι στα γρήγορα σε κάποια συγκεκριμένη βαριάντα. Ακόμα και στην περίπτωση όμως που έχει κανείς διαθέσιμο το PGN, το γεγονός πως είναι ασχολίαστο τον υποχρεώνει να βρει το αντίστοιχο απόσπασμα για να ακούσει τα σχόλια. Όλα αυτά τα χρονοβόρα σε συνδυασμό με το πολύ χαμηλό επίπεδο των περισσοτέρων βίντεο-DVDs για το άνοιγμα κάνουν τη σχέση χρόνος-απόδοση για έναν Corr παίχτη απαγορευτική. 

Μία πρόσφατη και πολύ ευχάριστη εξαίρεση αποτελούν οι βιντεο-σειρές του chess24.com οι οποίες 1ον) στηρίζονται σε συνδρομητικό μοντέλο πληρωμής, 2ον) είναι σχετικά υψηλού επιπέδου και 3ον) προσφέρουν πρόσβαση σε σχολιασμένο ebook πάνω στην πλατφόρμα της υπηρεσίας. Αλλά ακόμα κι έτσι, και σε αντίθεση με τα βιβλία, δεν αποτελούν απαραίτητη πηγή για το αγωνιστικό Corr. Πολύ εύκολα καταλαβαίνει κανείς το ποια βίντεο έχουν φτιαχτεί στο πόδι - η συντριπτική πλειοψηφία - και ποια αποτελούν τη μεταφορά σημειώσεων που έχουν δουλευτεί σοβαρά. Η σειρά του Peter Svidler για την Grunfeld για παράδειγμα είναι διαμάντι ενώ ας πούμε το ρεπερτόριο του Gustafsson στην Νιμζο-Ινδική με Qc2 έχει τρύπα ακόμα και σε παρτίδα του ίδιου του παρουσιαστή, ενώ στο τέλος της κύριας βαριάντας δε γίνεται αναφορά σε κίνηση που ισοφαρίζει αμέσως και μπορεί να τη βρει και ένας παίκτης του 1500. Εδώ δε μιλάμε για "τρύπα", αλλά για ηθελημένη παράλειψη.

Θέση μετά από 21.Qd6

21...Re8=

Καμία αναφορά δε γίνεται στην απλή αυτή η κίνηση, αντιθέτως αναλύεται το λαίμαργο 21...Qxc3? και το... ανερμάτιστο 21...h6?!

Άλλο παράδειγμα, από το DVD του Negi για την Σκωτική

Θέση μετά από 13.exf6

13...gxf6=

Αναλύεται μόνο το 13...Qf7?!

Ας περάσουμε όμως στο πιο κρίσιμο κομμάτι της εργαλειοθήκης μας, τις βάσεις δεδομένων. Οι προσεγγίσεις πάνω στο ζήτημα ποικίλουν και τοποθετούνται σε έναν άξονα που στο ένα άκρο του έχει μία τεράστια ενιαία βάση στην οποία προσθέτουμε όποια παρτίδα βρούμε - και γρήγορα φτάνουμε τις 15 εκατομμύρια παρτίδες - και στο άλλο άκρο μια προσέγγιση που θέλει πολλές θεματικές βάσεις δεδομένων, ακόμα και κατά άνοιγμα - και φυσικά διαχωρισμένες ως προς το είδος (αγωνιστικό, Corr, Engines, Internet Games) την παλαιότητα (ιστορικές, μοδάτες γραμμές) κ.ο.κ. Θα πρέπει κανείς να βρει μια ισορροπία ως προς την ποιότητα και την ποσότητα των παρτίδων αλλά και να σιγουρευτεί πως η λύση που θα επιλέξει να είναι βιώσιμη ως προς τον χρόνο. Δεν έχει κανένα νόημα να φτιάξει κανείς το τέλειο σύστημα αν απαιτούνται 5 ώρες την ημέρα για να το συντηρεί. Μετά από αλλεπάλληλα πειράματα, έχω καταλήξει για την ώρα στα εξής:

1. Μία MEGA Database που ανανεώνεται κάθε εβδομάδα.

2. Μία βάση με όλα τα TWIC που ανανεώνεται κάθε Τρίτη. Το ιδανικό είναι να την βρει κανείς έτοιμη μέχρι ένα σημείο και μετά να προσθέσει τα updates που δεν περιέχει. Συνεχώς εμφανίζεται κάπου μία τέτοια βάση, η πιο πρόσφατη που βρίσκω με ένα πρόχειρο ψάξιμο είναι εδώ.

3. Μία βάση μόνο με Correspondence παρτίδες της σύγχρονης εποχής. Όσο εκπληκτικές και να είναι οι παρτίδες της εποχής του ταχυδρομείου - όπως ας πούμε η Sanakoev-Shaposhnikov, πρωτάθλημα ΕΣΣΔ 1963-1965 - δεν μας χρησιμεύουν στο σύγχρονο Corr.

Sanakoev,G - Shaposhnikov,Y [B47]
USSR ch-06, 1963-1965
1.e4 c5 2.Nf3 Nc6 3.d4 cxd4 4.Nxd4 e6 5.Nc3 Qc7 6.g3 a6 7.Bg2 Nf6 8.0-0 Be7 9.Be3 0-0 10.Kh1 Rd8 11.f4 d6 12.Bf3 Rb8 13.Qe2?!

13.g4

13...Na5? 14.g4 b5 15.g5 Ne8 16.f5 b4 17.fxe6!

Θυσία κομματιού νο.1.

 fxe6 18.Bh5 g6 19.Qf2!

Θυσία κομματιού νο.2

19...Ng7 20.Qf7+ Kh8 21.Bxg6! Nc4!

Τρία λευκά ελαφριά κομμάτια κρέμονται.

22.Nc6!!

Και τώρα 4. Μία από τις πιο θεαματικές θέσεις της σκακιστικής ιστορίας!

22...Ne5 23.Nxe5 Bb7 

24.Qxg7+!

Τοποθετώντας της κορώνα σε αυτή τη βασιλική παρτίδα, μία από τις καλύτερες παρτίδες όλων των εποχών!

24...Kxg7 25.Rf7+ Kh8 26.Rxh7+ Kg8 27.Ng4!

Και φινάλε με μία ήσυχη κίνηση που αφήνει τον μαύρο χωρίς άμυνα

1-0

Από το εξαιρετικό World Champion at the Third Attempt του παγκόσμιου πρωταθλητή Grigory Sanakoev

4. Βάση μόνο με computer games. Καλή πηγή ανανέωσής της αποτελεί το Rybkaforum. Δεν μας ενδιαφέρει τόσο να βρίσκουμε το τί παίζουν τα engines όταν ακολουθούν τα Opening Books τους αλλά κυρίως το τί παίζουν στις πρώτες 3-4 κινήσεις αφότου βγουν από το Opening Book.

Sarakenidis-Kovalenko SM-2014-0-00310

1. e4 c5 2. Nf3 d6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 a6 6. Be3 e5 7. Nb3 Be6 8. f3 h5 9. Nd5 Bxd5 10. exd5 Nbd7 11. Qd2 g6 12. Be2 Bg7 13. O-O O-O 14. Na5

Ο αντίπαλός μου - ισχυρός GM - βασιζόμενος στις σκακιστικές του ικανότητες και πιθανώς συνεπικουρούμενος από τις βάσεις δεδομένων με παρτίδες μεταξύ ανθρώπων, απορρίπτει τη συνηθισμένη συνέχεια 14...Qc7 που αφήνει στα λευκά μια μικρή υπεροχή και διαλέγει μία κίνηση που στατιστικά μεταξύ ανθρώπων δίνει 50% για τα μαύρα, αλλά πολύ πιθανόν σε Corr επίπεδο να χάνει φορσέ

14...Rb8?! 15. Rae1!

Καινοτομία στο ανθρώπινο σκάκι. Η έμπνευση μου ήταν η παρτίδα "κενταύρων" Jernjoffen, Houdini 3 Pro x64 - Deep Butterfly Stockfish 2.3.1 JA, 2012.

15.Rad1, Kuhne-Ntirlis, ICCF 2014
15.Rac1, Ferreira-Weber, email, 2011 και Lisarzaburu-Olofsson, ICCF ματς Βραζιλία-Σουηδία, 2012

Το 15.Rae1 έχει δύο πλεονεκτήματα σε σχέση με τις άλλες πιθανές τοποθετήσεις του πύργου.
Το ένα είναι ότι μετά από 15…e4 16.f4 Ng4 17. Bxg4 hg4 18.c4 να μην έχει ο μαύρος 18…Nc5. Με τον πύργο στο e1 τρώμε στο c5 και πέφτει το e4, ενώ με τον πύργο αλλού όχι.
Ενώ ο πύργος είναι καλύτερος στο e1 και μετά από 18…Qf6 19. b4 g3, 20.hg3 Qf5 21.g4

15...Re8 16. b4! e4 17. f4 Ng4 18. Bxg4 hxg4 19. c4 Qh4 

20. c5! dxc5 21. bxc5 Rec8 22. Rc1 Qh5 23. Rc2 Bf8 24. c6 bxc6 25. Nxc6 Ra8 26. d6 g3 27. hxg3 f6 28. d7 Ng4 29. Re1 Qh2+ 30. Kf1 Qh1+ 31. Bg1 1-0

Η τεχνολογία υπερίσχυσε της σκακιστικής ικανότητας

Η συντήρηση και ανανέωση των βάσεων αυτών είναι πολύ χρονοβόρα. Απαιτούνται 1-2 ώρες την ημέρα και επειδή προφανώς δεν έχω όρεξη σε καθημερινή βάση, πολύ συχνά ξοδεύω ένα 6ωρο μέσα στο Σαββατοκύριακο. Σε επόμενα μέρη θα δούμε αρκετές περιπτώσεις στις οποίες η πρόσβαση σε μία παρτίδα που δεν έχει αρχειοθετημένη ο αντίπαλος μπορεί να κάνει τη διαφορά.