Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011

Όταν ο Sherlock Holmes τα βρήκε μπαστούνια


Έκανα μια επιλογή τεσσάρων από τα προβλήματα ρετροανάλυσης που περιέχονται στο βιβλίο The Chess Mysteries of Sherlock Holmes. Όποιος έχει όρεξη και χρόνο ας τα προσπαθήσει. Προσωπικά μου φάνηκαν πολύ δύσκολα και με πολύ ζόρι κατάφερα να λύσω το πρώτο πριν ανατρέξω στις λύσεις. Ίσως κάποιος που έχει ασχοληθεί με το σπορ να τα βρει πιο βατά, ίσως και όχι. Αν κάποιος γράψει σωστή λύση θα το επιβεβαιώσω αμέσως. Αν μείνει κάποιο άλυτο για κάποιες μέρες θα γράψω τις λύσεις όπως δίδονται στο βιβλίο. Το μόνο που τρέμω είναι να έχω κάνει κάποιο λάθος στα διαγράμματα (εγκληματικό σε τέτοιου είδους προβλήματα), οπότε θα τα ξανακοιτάξω και αύριο με φρέσκο μάτι για τελευταία επιβεβαίωση. Σε όσους τα επιχειρήσουν εύχομαι καλή τύχη!


Ο λευκός παίζει και κάνει ματ σε μία κίνηση.
(λύθηκε από τον Aquaman)











Είναι νόμιμη η θέση?
(λύθηκε από τον Aquaman)










Λείπει ένα λευκό πιόνι (στρατιωτάκι). Τοποθετήστε το με δεδομένο πως οι βασιλιάδες δεν έχουν κινηθεί.
(Όπως ανακάλυψαν οι φίλοι Aquaman και Χάρης, το πρόβλημα είναι λάθος. Ο μαύρος λευκοτετράγωνος αξιωματικός θα έπρεπε να βρίσκεται στο α6 αντί του ζ5. Δυστυχώς στην πρώτη έκδοση του βιβλίου αυτή του 1979 το διάγραμμα είναι λάθος και σε επόμενες εκδόσεις έχει διορθωθεί. Σίγουρα έχει διορθωθεί στη Γερμανική Έκδοση της οποία όλα τα διαγράμματα είναι συγκεντρωμένα στο http://www.janko.at/Schach/Smullyan-SH/index.htm. Έτσι λοιπόν με τον αξιωματικό στο α6, το λευκό πιόνι που λείπει είναι στο γ4 όπως βρήκαν οι φίλοι)





Ο λευκός παίζει και κάνει ματ σε δύο κινήσεις.



23 σχόλια:

Aquaman είπε...

άλλαξα σε κεφαλαία τις πιθανές κινήσεις, γιατί μέσα σε ανισώσεις, δεν εμφανίστηκαν...

Δεν ξέρω πόσο εύκολα ή δύσκολα είναι τα προβλήματα, γιατί δεν έχω ασχοληθεί και με πολλά...
Όπως είδα αργότερα (αν και δεν αλλάζει η λύση), στην προηγούμενη ανάρτηση, ο αξιωματικός στο
f8 μπορεί να έχει κοπεί και από τον πύργο του a1.

Για το πρώτο...

Προφανώς, το θέμα είναι να αποδείξουμε ότι η τελευταία κίνηση του μαύρου ήταν b7-b5, ώστε να
κόψουμε με en passant.
Εύκολα, ίππος, αξιωματικός και βασιλιάς, δεν μπορούν να έχουν κάνει την τελευταία κίνηση του
μαύρου. Ούτε αυτή να ήταν b6-b5 γιατί ο λευκός θα είχε αφήσει σε σαχ τον βασιλιά του. Αντίστοιχα,
δεν είχε παίξει d6-d5. Συζητάμε λοιπόν για τις D7-D5, E7-E6, D4-D3 και CxD3.
Τα λευκά πιόνια στα a5, h3 μας λένε ότι έχουν κόψει 3 μαύρα. Λείπουν 5 μαύρα από τη σκακιέρα.
Ένα ακόμα έκοψε ο λευκός αξιωματικός στο c6 (για να αμυνθεί ο μαύρος με b7-b5, αλλιώς δεν υπάρχει
τρόπος να βρεθεί νόμιμα στο c6 ο αξιωματικός). Αναζητούμε ένα ακόμα πάρσιμο.
Δύο λευκοτετράγωνοι αξιωματικοί είναι στην σκακιέρα. Τα δυνατά τετράγωνα προαγωγής είναι τα
a8, c8, e8, g8. Το πιόνι που προήχθει ξεκίνησε από το f2 (μόνο ένα πάρσιμο έμεινε στα λευκά!) οπότε
είχε γίνει η κίνηση E7-E6 και ο λευκός κατάφερε να παίξει fxe7 και e8=B.
Αυτό μας αποκαλύπτει επίσης, ότι είχε γίνει και η D7-D5, αλλιώς ο αξιωματικός της προαγωγής θα ήταν
ακόμα στο e8.
Τέλος, αποκλείουμε και τις D4-D3,CxD3 γιατί το πιόνι στο d3 πρέπει να έχει ξεκινήσει από το h7 και
να τρώει λευκά κομμάτια στα g6,f5,e4,d3 με τον λευκό κάποια στιγμή να έπαιξε e4.
Τελικά:
0. Bxc6+ b7-b5
1. axb6 e.p. #

Aquaman

trandism είπε...

Και εγώ έσβησα το πρώτο σχόλιό σας για να μην μπερδευόμαστε και άφησα το δεύτερο που είναι και ολόσωστο!

Συγχαρητήρια για τη λύση αυτή (και μάλιστα σε τόσο προχωρημένη ώρα)

Aquaman είπε...

Για το δεύτερο...
Η θέση δεν είναι νόμιμη!
Τα λευκά πιόνια στην στήλη f, μας λένε ότι έχουν κάνει ένα κόψιμο, προφανώς του
μαύρου λευκοτετράγωνου αξιωματικού. Άρα ο λευκός έπαιξε exf3.
Οπότε, έχει προηγηθεί το bxc6 του μαύρου και το θύμα του ήταν πύργος του λευκού.
Με τα e2,g2,h2 στα αρχικά τους τετράγωνα και τον αξιωματικό στο f1, ο πύργος στο
h1 δεν μπορεί να πάει στο c6.
Ούτε ο πύργος στο a1 έχει καλύτερες τύχες... Αν δεν είχε παιχθεί το b2-b3, ο
αξιωματικός στο c1 θα ήταν ακόμα στο αρχικό του τετράγωνο. Μετά το b3, πρέπει να
έγινε και το c4, αλλιώς δεν μπορεί να φύγει ο πύργος από το a1. Τότε όμως, ακόμα
και αν τον θυσιάσουμε στο c6, τα πιόνια στα b3,c4,c6, απαγορεύουν την τοποθέτηση
του λευκού αξιωματικού στο a4.

Aquaman

trandism είπε...

Σίγουρα δεν έχετε ασχοληθεί με πολλά τέτοια προβλήματα? :) Αστειεύομαι.

Σωστή η λύση φυσικά και ακριβέστατη.

Aquaman είπε...

Χωρίς πλάκα, δεν έχω λύσει retro.
Σίγουρα όχι πάνω από 4-5 και ένα από αυτά σε διαγωνισμό της chessbase πριν από πολλά χρόνια.
Δεν ξέρω τι με έπιασε σήμερα να ασχοληθώ... Για το δεύτερο μάλιστα, άνοιξα ξανά τον υπολογιστή για να γράψω την λύση.

Aquaman

trandism είπε...

Χαίρομαι που έγινα η αφορμή να ασχοληθείς. Πιστεύω πως το βιβλίο θα σου αρέσει πολύ οπότε αν το βρεις πουθενά χτύπα το. Έχει μέσα πολλών ειδών retro - μονοχρωματικά, κομμάτια που είναι ανάμεσα σε τετράγωνα και πρέπει να βρεθεί σε ποιο τετράγωνο είναι, κομμάτια άγνωστα κ.ο.κ. ενώ παρουσιάζονται με διασκεδαστικό τρόπο. Εγώ διάλεξα από τα πιο "ορθόδοξα". Το τέταρτο πρόβλημα είναι νομίζω το δυσκολότερο απ όλα.

Gklavopoulos Evangelos είπε...

Στο πρώτο πρόβλημα τελευταία κίνηση των μαύρων είναι ...β5 οπότε ο λευκ΄ςο κόβει αΧβ5 (αν πασσάν) με μάτ

trandism είπε...

@VAGGOS

Το θέμα είναι το γιατί η τελευταία κίνηση του μαύρου είναι b7-b5? Ο Aquaman το εξηγεί στο πρώτο σχόλιο.

ΧΑΡΗΣ είπε...

Στο 4ο πρόβλημα το κλειδί είναι 1.Βδ6, εφόσον τα μαύρα έχουν χάσει το δικαίωμα του μεγάλου ροκέ.

Τώρα, πώς αποδεικνύεται ο τελευταίος ισχυρισμός; Και βέβαια από την τοποθέτηση κομματιών και πιονιών, το υλικό που απουσιάζει από τη σκακιέρα και ιδίως τα παρσίματα πιονιών. Δε θα κάνω πλήρη ανάλυση, όμως με δυο λόγια θα πω τα εξής:

Το μαύρο Ση2 έχει προέλθει από το γ7, έχοντας κάνει 4 παρσίματα, το ένα από τα οποία είναι κομμάτι από προαγωγή! Προήχθη, λοιπόν, το λευκό Σβ, που αφού έκανε ένα πάρσιμο βρέθηκε στη στήλη α. Κατά συνέπεια, ο μαύρος Πα8 κάποια στιγμή είχε εγκαταλείψει το αρχικό του τετράγωνο, άρα δικαίωμα ροκέ δεν υφίσταται.

trandism είπε...

@ΧΑΡΗΣ

Σε γενικές γραμμές κάπως έτσι είναι τα πράγματα, η πλήρης απόδειξη όλων αυτών βέβαια είναι πιο εκτενής.

Aquaman είπε...

Μια ερώτηση: Στο τρίτο, είναι σωστή η θέση? Δηλαδή, η τοποθέτηση του πιονιού γίνεται κατά
μοναδικό τρόπο?
Από τη σκακιέρα λείπει μόνο ένας μαύρος πύργος, οπότε αναγκαστικά αυτός κόπηκε με gxh3.
Άρα, όλα τα άλλα λευκά πιόνια πρέπει να είναι στις αρχικές τους στήλες. Αναζητούμε λοιπόν
το πιόνι της στήλης c.

Αν κάνουμε copy στο fritz τις παρακάτω κινήσεις, βλέπουμε ότι μπορεί να είναι στα c2 ή c3 ή
c4 (ο αξιωματικός μπορεί να πάει στην διαγώνιο a8-h1 μετά από b7-b6, να κόψει τον πύργο και
έπειτα να ακολουθήσει c7-c6, ώστε να μην εμποδίζετε από λευκό πιόνι στο c4)

1. Na3 b6 2. Nb1 c6 3. Na3 Ba6 4. Nb1 Bd3 5. Na3
Na6 6. Nb1 Qc7 7. Na3 Qb7 8. Nb1 Kd8 9. Na3 Kc7 10. Nb1 Re8 11. Na3 e5 12. Nb1
Re6 13. Na3 Rh6 14. Nb1 Rh3 15. gxh3 Be4 16. Na3 Bxh1 17. Nb1 Nc5 18. Na3 Nb3
19. Nb1 Nxc1 20. Na3 Nb3 21. Nb1 Nc5 22. Na3 Na6 23. b3 Nf6 24. e3 Be7 25. Nb1
Be4 26. Nf3 Bf5 27. Bd3 g6 28. Be4 Kd8 29. Bd5 Ke8 30. Na3 Qb8 31. Nb1 Qd8 32.
Na3 Nc5 *


Με αυτή τη σειρά των κινήσεων, μπορούμε να φέρουμε το λευκό πιόνι και στο c7.

1. Na3 g6 2. Nb1 Nf6 3. Na3 Bh6 4. Nb1 Bf4 5. Na3 Bd6 6. Nb1 Kf8 7. Na3
Kg7 8. Nb1 Kh6 9. Na3 Qf8 10. Nb1 Qg7 11. Na3 e5 12. Nb1 Re8 13. Na3 Re6 14.
Nb1 Ng8 15. Na3 Rf6 16. Nb1 Rf3 17. Na3 Rh3 18. gxh3 Nf6 19. Nf3 Qf8 20. b3 Qd8
21. Bb2 Kg7 22. Bd4 Kf8 23. Bb6 cxb6 24. c4 Ke8 25. c5 Be7 26. c6 Na6 27. c7
Nb8 28. Rg1 Na6 29. Rg4 Nb8 30. Rc4 Na6 31. Rc6 bxc6 32. e3 Kf8 33. Nb1 Kg7 34.
Na3 Kh6 35. Nb1 Qf8 36. Na3 Qg7 37. Nb1 Bb7 38. Na3 Rh8 39. Nb1 Qf8 40. Na3 Qd8
41. Bc4 Kg7 42. Bd5 Kf8 43. Nb1 Ke8 44. Na3 Nc5 45. Nb1 Ba6 46. Na3 Bd3 47. Nb1
Bf5 48. Na3 *

Δεν θα μπορούσε και να έχει προαχθεί στο c8?

Είναι νωρίς ακόμα και δυσκολεύομαι!

Aquaman

trandism είπε...

Η θέση στο τρίτο πρόβλημα είναι σωστή, την επιβεβαίωσα και τώρα. Δυστυχώς όμως και ζητώ συγγνώμη γι αυτό υπάρχει ένα δεδομένο στο πρόβλημα το οποίο πάνω στη χθεσινοβραδυνή ζαλούρα μου ξέχασα. Δεν έχει κινηθεί κανένας εκ των δύο βασιλιάδων.

Aquaman είπε...

Τότε λοιπόν, το πιόνι έχει κοπεί, είτε στο c5 είτε με bxc6 αντί για τον λευκό πύργο.
Με το μαύρο βασιλιά ακίνητο και τα μαύρα πιόνια στα f7,g6,h7, ο πύργος από το h8
δεν μπορεί να πάει στο h3.
Με μαύρο πιόνι στο b7 ο αξιωματικός θα είναι στην αρχική του θέση, άρα ούτε ο πύργος
του a8 πάει κάπου. Ο λευκός λοιπόν έπαιξε c2-c4, επέτρεψε στον πύργο από το a1 να θυσιαστεί
στο c6 με bxc6, άνοιξε ο δρόμος για τον πύργο από το a8 στο h3, παίχθηκε το gxh3, ο πύργος
από το h1 πήγε στο a1, ο μαυροτετράγωνος του λευκού έπεσε με cxb6 αλλά το πιόνι από το d4
πρέπει να έπαιξε στο d5, αλλιώς ο λευκοτετράγωνος του μαύρου δεν μπορεί να πάει στο f5.

Aquaman

trandism είπε...

Ομολογώ πως αυτή τη φορά με μπέρδεψες - φταίω βέβαια που δεν έβαλα σωστή εκφώνηση, φταίω, φταίω.

Πρέπει να τοποθετηθεί ένα λευκό πιόνι κάπου στη στήλη c, αυτός είναι ο σκοπός του προβλήματος. Έτσι λοιπόν κανένα λευκό πιόνι δεν έχει αιχμαλωτιστεί στην παρτίδα και στο c6 έχει κοπεί λευκός πύργος. Σωστά εξηγείς πως στο b6 έπεσε ο λευκός αξιωματικός και πως ο πύργος του h1 μεταφέρθηκε στο a1.

Αυτό που δεν κατάλαβα είναι το "...αλλά το πιόνι από το d4
πρέπει να έπαιξε στο d5, αλλιώς ο λευκοτετράγωνος του μαύρου δεν μπορεί να πάει στο f5...", ενώ λείπει και μια ξεκάθαρη απάντηση στο πρόβλημα. Που πρέπει να τοποθετηθεί το λευκό πιόνι?

ΧΑΡΗΣ είπε...

Το πιόνι δεν έχει κοπεί, εξ ορισμού. Βρίσκεται στο c4, αφού μόνο έτσι θα μπορούσε να βγει ο Πa1, που κόπηκε στο c6. Αργότερα ο Αc1 κόπηκε στο b6. Για τους λευκοτετράγωνους δε βλέπω κάποιο πρόβλημα.

Aquaman είπε...

Συμφωνούμε πως παίχθηκε το b2-b3, αλλιώς με τον φου στο c1, δεν βγαίνει από το a1 ο πύργος?
Επίσης η κίνηση c2-c4 ακολούθησε για να βγει ο πύργος a1?
Πρώτα λοιπόν έγινε το bxc6 που ανοίγει τη στήλη b για να φύγει ο πύργος a8 (με ακίνητο βασιλιά,
δεν μπορεί να βγει από την e) και μετά η cxb6.
Με πιόνια όμως στα a2,b3,c4 (αυτό που αναζητούμε), c6,d7 πως πήγε ο αξιωματικός από το c8 στο f5???

Aquaman είπε...

τυπογραφικό...
το πιόνι από το c4 στο c5, ήθελε να πει ο ποιητής!

ΧΑΡΗΣ είπε...

Δίκιο έχεις! Μπορώ να φανταστώ τρεις εξηγήσεις:
1. Υπάρχει κατασκευαστικό λάθος στο πρόβλημα: δε θα έπρεπε να υφίσταται ο Αζ5, π.χ. θα μπορούσε να έχει κοπεί από ίππο στο αρχικό του τετράγωνο.
2. Ο blogger δε μας έδωσε κάποιο στοιχείο.
3. Το ερώτημα θα έπρεπε να είναι "τι απέγινε το λευκό πιόνι που απουσιάζει;", οπότε η απάντηση θα ήταν "έπεσε στο c6".

trandism είπε...

Μπράβο παιδιά! Έχετε απόλυτο δίκιο αλλά αυτή τη φορά δε φταίω εγώ. Έχω την πρώτη έκδοση του βιβλίου. Σε επόμενες εκδόσεις το πρόβλημα διορθώθηκε, όπως μπορείτε να δείτε:

http://www.janko.at/Schach/Smullyan-SH/23.a.htm

trandism είπε...

Ενώ στο http://www.janko.at/Schach/Smullyan-SH/index.htm υπάρχουν μαζεμένα όλα τα προβλήματα του βιβλίου

Aquaman είπε...

Άρα λοιπόν, θα πούμε ότι μόλις τοποθετήσαμε το πιόνι στο c5, μας το έκοψε ο ίππος! :-)
Πλάκα είχε, μπράβο Χάρη για το τέταρτο!

Aquaman

trandism είπε...

Και εγώ ευχαριστώ πολύ για τη συμμετοχή! Εφόσον βρήκαμε και που βρίσκονται μαζεμένα όλα τα προβλήματα, δε χρειάζεται να αγοράσετε και το βιβλίο :) Κι αν ζορίζεστε στα γερμανικά, το google translate την κάνει μια χαρά τη δουλειά.

Την πλήρη λύση του τέταρτου προβλήματος θα την αναρτήσω σε ξεχωριστό ποστ, έχει ενδιαφέρον λόγω μεθοδολογίας - εκτός βέβαια αν κάποιος καταφέρει και τη γράψει στα σχόλια του παρόντος (στο βιβλίο πιάνει 2 σελίδες)

Ζητώ και πάλι συγγνώμη για τα λάθη στο τρίτο πρόβλημα, ελπίζω να μη κατέστρεψα την Κυριακή σας :)

Aquaman είπε...

κανένα πρόβλημα, τελικά είχε πιο πολύ πλάκα με τα λάθη (αρχικής εκφώνησης και βιβλίου) και την προσπάθεια να σας αποδείξω ότι ΔΕΝ χωράει λευκό πιόνι στο c4! :-)