Ο Gennadi (Genna) Sosonko γεννήθηκε το 1943 στο
Troitsk της Σοβιετικής Ένωσης και στα δεκαπέντε του κέρδισε το τουρνουά παίδων του Leningrad. Και κάπου εδώ πιθανότατα θα τελείωνε το βιογραφικό του σημείωμα αν δεν αυτομολούσε στη Δύση το 1972, ένας από τους πρώτους σε μια σειρά σκακιστών που θα έκαναν το ίδιο μέσα στα επόμενα χρόνια. Προς μεγάλη στενοχώρια των Σοβιετικών Αρχών, η περίπτωση Sosonko ήταν αντιπροσωπευτική αυτών που θα ακολουθούσαν ως προς τις αλλαγές που επέφεραν σε αυτούς που αυτομολούσαν. Όπως και στην περίπτωση Korchnoi που θα ακολουθούσε 2 χρόνια αργότερα και θα έφερνε τους σοβιετικούς σε απελπισία, στο παρά πέντε της απώλειας της σκακιστικής ηγεμονίας τους, ο Genna Sosonko που εμφανίστηκε στην Ολλανδία δεν είχε καμία σχέση με τον σοβιετικό πολίτη Sosonko, όντας απαλλαγμένος από το ασφυκτικό κοινωνικό περιβάλλον της εποχής Brezhnev.
Μέσα σε 4 χρόνια ο άτιτλος κατά την αυτομόλησή του Sosonko έγινε GM. Στη συνέχεια κέρδισε 2 φορές το Wijk Aan Zee - το 1977 και το 1981 -, είχε καλά πλασαρίσματα σε δεκάδες διεθνή τουρνουά, ενώ με την εθνική ομάδα της Ολλανδίας συμμετείχε σε 11 σκακιστικές ολυμπιάδες με συνολικό σκορ +28=64-4. Από τη Νίκαια το 1974 μέχρι και το Yerevan το 1996, έχασε μόνο την Ολυμπιάδα του Dubai (1986). Έβαλε κι αυτός το λιθαράκι του στη μετατροπή της Ολλανδίας σε σκακιστικό παράδεισο.
Ο Genna Sosonko είναι σήμερα ο αρχισυντάκτης του πολύ σημαντικού New In Chess Yearbook, κορυφαία έκδοση στον κόσμο για τα ανοίγματα και σταθερός συνεργάτης του New In Chess Magazine. Θα επικεντρωθούμε όμως στο συγγραφικό του έργο που αφορά την πρώην Σοβιετική Ένωση. Έχουν εκδοθεί τρία βιβλία με κείμενά του, τα Reliable Past, Smart Chip From St. Petersburg και Russian Silhouettes. Τα περισσότερα από τα κείμενα που περιέχονται σε αυτά τα βιβλία αφορούν γνωστές και λιγότερο γνωστές προσωπικότητες του Σοβιετικού σκακιού και είναι γραμμένα σε ένα στυλ που παρότι είναι δημοσιογραφικό, παραμένει έντονα προσωπικό και συναισθηματικό. Ξεφυλλίζοντας τα βιβλία, θα αναφερθώ μόνο σε όσα κείμενα αφορούν τη Σοβιετική Ένωση.
Με αφορμή τα 70α γενέθλια του μεγάλου Victor Korchnoi, o Sosonko μας προσφέρει ένα καταπληκτικό κείμενο. Η ψύχωση του Korchnoi για το σκάκι καλύπτει όλα τα υπόλοιπα της επεισοδιακής ζωής του. Παρόλα αυτά ο Genna Sosonko δε θα μπορούσε να παραλείψει τη συγκίνησή του όταν έμαθε τα νέα της αυτομόλησης του Korchnoi στο Biel την 26η Ιουλίου του 1976, διαβάζοντας τους τίτλους των εφημερίδων, ANOTHER ONE HAS CHOSEN FREEDOM. Αυτό που είναι πιο έντονο όμως στο κείμενο είναι η αγάπη του Korchnoi για το σκάκι. Όταν μαλώνει τον Svidler που δέχτηκε ισοπαλία σε μισή ώρα με τα λευκά εναντίον του Anand, "Έχεις τίποτα πιο ενδιαφέρον να κάνεις σήμερα από το να παίξεις σκάκι με τον Anand?" ή όταν αναλύει σαν ίσος προς ίσο με έναν 12χρονο Radjabov που τον κοιτάει σαν να είδε τον θεό. Ίσως όμως το πιο χαρακτηριστικό στιγμιότυπο μας το δίνει αφηγούμενος μια επίσκεψή του στην Αβάνα, όπου έδιναν σιμουλτανέ επίδειξης, αυτός και ο Tal. "Αύριο θα παίξεις με τον Τσε Γκεβάρα. Είναι αδύναμος παίκτης αλλά παθιασμένος με το σκάκι. Βίκτορ, θα ήταν πολύ όμορφο αν κατάφερνε να αποσπάσει μια ισοπαλία". Τυπική σοβιετική οδηγία. Ο Korchnoi κούνησε καταφατικά το κεφάλι. Μόλις επέστρεψε στο ξενοδοχείο την επόμενη μέρα μετά το σιμουλτανέ, ο Tal τον ρωτάει "Πώς πήγε?", "Πώς να πάει.. Τους καθάρισα όλους". "Και ο Τσε?". "Κι αυτόν τον καθάρισα, δεν έχει ιδέα από Καταλανική!"
Obsession - On the occasion of Korchnoi's 70th Birthday
Docendo Discimus - Vladimir Bagirov 1936-2000
Luka - Anatoly Lutikov 1933-1989
The Reliable Past - On the occasion of Rafael Vaganian's 50th Birthday
The Club
My Testimony - Victor Baturinski 1914-2002
Death of a Salesman - Eduard Gufeld 1936-2002
Το 1958, ο Victor Korchnoi κέρδισε το πρωτάθλημα Μπλιτς του Leningrad. Στη δεύτερη θέση ισοβάθμησαν οι Boris Spassky και Mark Taimanov και μαζί τους ένας παίκτης που δεν ήταν καν υποψήφιος μαιτρ και παρόλα αυτά είχε θετικό σκορ απέναντι στους grandmasters, ο Genrikh Chepukaitis, που οι φίλοι του φώναζαν Chip. Ο Sosonko μας διηγείται την ιστορία αυτού του ανθρώπου, ενός μέτριου μαιτρ για τα μέτρα της Σοβιετικής Ένωσης στο κανονικό σκάκι, αλλά αληθινού grandmaster στο μπλιτς. Κάποια χρόνια αργότερα, η φοβερή και τρομερή Rona, η ισχυρή γυναίκα-manager πίσω από τον Tigran Petrosian απαγόρευσε στο σύζυγό της να συμμετάσχει στο πρωτάθλημα μπλιτς της Μόσχας. "Είσαι ο παγκόσμιος πρωταθλητής. Το να βρεθείς κάτω από τον Bronstein, τον Tal ή τον Korchnoi θα είναι φυσιολογικό. Αλλά ο Chepukaitis?". Τελική Βαθμολογία: 1.Tal, 2.Chepukaitis, 3.Korchnoi.
Smart Chip - Genrikh Chepukaitis 1935-2004
Yakob Neishtadt at 80
The Morpheus Variation
A Master with no name - Evgeny Ruban 1941-1997
A Miracle - Ratmir Kholmov 1925-2006
Grand Slam - Irina Levitina, champion in chess and bridge
Two against One - Chess and Religion
Το βιβλίο ανοίγει με ένα συγκλονιστικό αποχαιρετισμό του Genna Sosonko στον Mikhail Tal. Τον τελευταίο μεγάλο ερασιτέχνη, έναν άνθρωπο που λάτρευε ό,τι τον έβλαπτε. Ανθυγιεινά φαγητά, αλκοόλ, 3 πακέτα Kent την ημέρα, που ανεβαίνανε στα 5 όταν έπαιζε σε τουρνουά και κάποια εποχή τη μορφίνη. 'Is it true that you are a morphinist, comrade Tal? '. 'What do you mean? I ' m a chigorinist . . .' O Tal ήταν ένας άνθρωπος που σκόρπιζε τα λεφτά του σαν μην είχαν καμιά αξία γι αυτόν, ήταν ο μόνος από τους μεγάλους σκακιστές που πήγαινε στα χαμηλά γκρουπς και παρακολουθούσε παρτίδες, ο μόνος που τελείωνε και έπαιζε μπλιτς είτε με παιδάκια από το κοινό είτε με αστυνομικούς που φρουρούσαν τους αγώνες - στη Σοβιετική Ένωση ο μέσος αστυνομικός έπαιζε γύρω στο 1700-1800 επίπεδο και τέλος, ο μόνος που κανείς δεν καταλάβαινε τον τρόπο που παίζει σκάκι. Χαρακτηριστικά, ο Korchnoi - γνωστός για τη δεισιδαιμονία του - πίστευε πως ο Tal έχει παραφυσικές ικανότητες. Ο Tal δεν νοιαζόταν για τα λεφτά, ούτε για την πολιτική, ούτε για την πατρίδα του, είτε κάποιος εννοούσε τη Σοβιετική Ένωση, είτε τη Λετονία. Μόνο για το σκάκι ενδιαφερόταν και για το καλό κονιάκ. Και αυτό είχε γίνει σεβαστό από όλους. Ακόμα και από την Pravda: "Η ολυμπιακή ομάδα της Σοβιετικής Ένωσης αποτελείται από παίκτες διαφόρων εθνικοτήτων. Έχουμε τον Αρμένιο Petrosian, τον Ρώσο Smyslov, τον Εσθονό Keres και τον Tal από τη Ρίγα".
My Misha - Mikhail Tal
A Journey to Immortality - Mikhail Botvinnik
'I must work, I must work' - Lev Polugaevsky
The Chess King of Odessa - Efim Geller
In a Silent Way - Paul Keres
A Great Teacher Inspires - Vladimir Zak
'You ask the Questions' - Semyon Furman
The Maestro - Alexander Koblents
The Jump - Alvis Vitolins
The Summing up - Grigory Levenfish
Genna Sosonko - The Reliable Past (New in Chess, 2003)
Genna Sosonko - Smart Chip From St. Petersburg (New in Chess, 2006)
Genna Sosonko - Russian Silhouettes (enlarged edition, New in Chess, 2009)
- Συνέντευξη του Nigel Short από το Gibraltar. http://interviews.chessdom.com/nigel-short-gibraltar
Αναρτήσεις
