Βασίλισσα του Σκακιού - Mary Houlding

Κάποτε ζούσε μια κυρία που ίσως για κάποια περίοδο να ήταν η βασίλισσα του σκακιού. Από τα 50 της ζούσε στην Νότια Ουαλία, είχε μεταναστεύσει εκεί από την Νέα Νότια Ουαλία - New South Wales, Australia.

Μέχρι τώρα δεν έχω καταφέρει να γράψω την ιστορία της ζωής της γιατί δεν μπορούσα να ανακαλύψω το πότε είχε τελειώσει.

Όταν βρισκόμουν στη Βρετανία το 1970 ένας κλητήρας στο δημαρχείο του Newport προσπάθησε να βοηθήσει χωρίς επιτυχία. Τότε ήμουν σίγουρος πως η ηρωίδα μας πέθανε μέσα στη χαοτική περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν είχα όμως αποδείξεις.

Μέχρι που κάποια Mary Davies μου έστειλε μια ιστορία τον περασμένο Αύγουστο. Ήταν για μια γριά που την έλεγαν Megan που απέδιδε μυστικιστικές ιδιότητες στο σκάκι.

Επέστρεψα την ιστορία εξηγώντας πως δεν εξέδιδα πια κάποιο περιοδικό. Αλλά, της έγραψα, είχα μια αληθινή ιστορία για μια άλλη γριά που ήταν μισή Ουαλή και μισή Αυστραλέζα και τα πήγαινε ακόμα καλύτερα στο σκάκι από την Megan, χωρίς τη βοήθεια της μαγείας. Αλλά δεν μπορούσα να ολοκληρώσω την ιστορία χωρίς τη βοήθειά της.

Η κυρία Davies δόθηκε εξ ολοκλήρου στη δουλειά που της ανέθεσα, αλλά όποτε ρωτούσε στις δημόσιες υπηρεσίες έπεφτε σε τοίχο. Δε θα της δίναν πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα χωρίς ειδική απόφαση. Μέχρι που υποδύθηκε μεγαλοφυώς μια μακρινή συγγενή από την Αυστραλία και απαίτησε πιστοποιητικό θανάτου.

Και έτσι έχω σήμερα μπροστά μου ένα αντίγραφο του "αποδήμησε εις τόπον χλοερό" της Mary Mills Houlding επικυρωμένο μάλιστα. Πιστοποιεί το ότι πέθανε από εγκεφαλική αιμορραγία στις 19 Φεβρουαρίου 1940, που σημαίνει ότι σχεδόν συμπλήρωσε τα 90 της χρόνια, και υπογράφεται από το δήμο του Newport.

Η κυρία Houlding έφυγε από την Αυστραλία το 1899 και γεννήθηκε τον Μάιο του 1850. Αλλά που? Και ποιο ήταν το πατρικό όνομά της? Το λαγωνικό μας στο Aberystwyth το ψάχνει.

British Chess Magazine September 1913

Παντρεύτηκε - πότε? - τον H.M Houlding, έναν σκακιστή. Στα 1880 ήταν μέλη και οι δυό τους του σκακιστικού συλλόγου της Wagga Wagga, ο οποίος τότε ήταν τόσο ισχυρός που χτυπούσε την ομάδα στου Σύδνεϋ στο σκάκι δια τηλέγραφου. Ο βασιλιάς της Wagga τη δεκαετία του 1890 ήταν ο L.S. Crakanthorp, που δεν είχε όμως την υπομονή να μάθει σκάκι στον πρωτότοκό του Spencer, αν και ο Spencer φημίζονταν ότι διάβαζε εφημερίδες από τα 3 του χρόνια. Ούτε ο Spencer έμαθε σκάκι από τον διευθυντή του σχολείου του, επίσης ισχυρό παίκτη - πολιτικό πρόσφυγα από την Πολωνία, κάποιον πρίγκηπα ονόματι Stefan Jules Czetivertenski. Έμαθε από την άτεκνη Mary Houlding. Λίγο αφότου φύγανε οι Houldings από το Wagga, ο Spencer έγινε πρωταθλητής της πόλης. Δύο χρόνια αργότερα, πρωταθλητής Νέας Νότιας Ουαλίας και τελικά πρωταθλητής Αυστραλίας.

7 από τα 11 πρωταθλήματα Αυστραλίας που διεξήχθησαν μεταξύ του 1926 και του 1951 κατακτήθηκαν είτε από τον Spencer (2), είτε από τον γαμπρό του (4), είτε από τον εγγονό του, John Spencer Purdy. Δεν είχα καταφέρει να το κατακτήσω πριν παντρευτώ την κόρη του Spencer και ο γιος μου πιθανότατα δε θα το κέρδιζε χωρίς το οικογενειακό μας περιβάλλον. Και ο Spencer μπορεί να μη γινόταν πρωταθλητής χωρίς την κυρία Houlding, γιατί οι γιοι σπάνια μαθαίνουν σκάκι από τους μπαμπάδες τους. Έτσι η Mary Houlding καθόρισε τη σκακιστική ιστορία της Αυστραλίας.

Οι γυναίκες είναι οπωσδήποτε το "δεύτερο" φύλο στην Αυστραλία πόσο μάλλον εκείνα τα χρόνια. Γυναικεία τουρνουά φυσικά δεν γινόντουσαν.

Έτσι, η σκακιστική καριέρα της Mary Houlding άρχισε στην πραγματικότητα μετά το 50ο της έτος όταν αυτή και ο σύζυγός της εγκαταστάθηκαν στο Newport της Ουαλίας.

Αρχίζοντας από το 1905 (Southport) στην ηλικία των 55 και τελειώνοντας στο Λονδίνο το 1932 - ηλικία 82(!) - η Mary Houlding συμμετείχε σε 21 Τελικά Πρωταθλημάτων Γυναικών Βρετανίας. Κατά την 7η δεκαετία της ζωής της κέρδισε τον τίτλο 3 φορές. Oxford 1910, Glasgow 1911 και Chester 1914. Στην τρίτη της επικράτηση, στα 64 της χρόνια, έκανε +10=0-1(!).

Η Βρετανία ήταν η μόνη χώρα τότε που διεξήγαγε ατομικά εθνικά πρωταθλήματα γυναικών. Ήταν το Wimbledon του σκακιού. Έτσι η Mary Houlding έζησε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο ως βασίλισσα του σκακιού.

Chess Pie No.1 1922

Μετά από αυτό, η ηλικία της άρχισε να επηρεάζει το παιχνίδι της. Παρόλα αυτά στην ηλικία των 72 και αργότερα σε αυτήν των 78 ετών, κέρδισε το ανδροκρατούμενο πρωτάθλημα του Newport. Έμεινε χήρα στα 67, το 1917. Τη χρονιά του μεγάλου θριάμβου της, το 1914, δέχτηκε την επίσκεψη της μεγαλύτερης αδερφής του Spencer, της Mary Crakanthorp, 28 ετών. Η Mary Houlding την είχε δει τελευταία φορά στα 13 της. Ενώ το 1936, 22 χρόνια αργότερα, κοντά στα 86α της γενέθλια, δέχτηκε την επίσκεψη της Dorothy Crakanthorp, της νεαρότερης της οικογενείας, που τελευταία φορά είχε αντικρύσει στα 4 της.

Σήμερα η Dorothy, μια πολύ νεανική για την ηλικία της 77άρα θυμάται πως η Mrs Houlding ήταν 'μια μικρή, πολύ μικρή, μικροσκοπική γυναίκα, αν και με σωστές αναλογίες'. Υπάρχει φωτογραφία της στο Chess Pie No.1 (1922). Κρίνω ότι μάλλον δεν ήταν ποτέ η πιο όμορφη της περιοχής γιατί αν ήταν τότε μάλλον δε θα ήταν τόσο φίλη της η Mrs L.S.Crakanthorp και η οικογένειά της - ο πατέρας του Spencer είναι ένας φανατικά συντηρητικός κύριος.

Σε καμία από τις δυο δεσποινίδες Crakanthorp δεν ανέφερε κουβέντα για το σκάκι. Η Mary Houlding είναι σίγουρο ότι ποτέ δεν σκέφτηκε τον εαυτό της σαν βασίλισσα του σκακιού, ούτε τόσο δα. Απ' ότι φαίνεται είχε ξοδέψει παραπάνω από ένα τέταρτο του αιώνα επιδεικνύοντας τη πρακτική αξία ενός γνωμικού που έχει αποδοθεί σε μια διαφορετική βασίλισσα, τη Μαρία Αντουανέτα. Όλα τα είδα, όλα τα άκουσα, όλα τα ξέχασα.

του C.J.S Purdy

British Chess Magazine April 1973

ΥΓ1: Ο C.J.S. Purdy (Cecil John Seddon Purdy) για κάποιο λόγο φαίνεται να αγνοεί το γεγονός ότι στο BCM 04/1940 αναφέρεται ο θάνατος της Mary Houlding, ενώ στο 06/1940 δημοσιεύεται ένα γράμμα που αποκαλύπτει το πατρικό όνομά της, Palmer.

ΥΓ2: Στο πρωτότυπο επιχειρείται σύνδεση με μια άλλη ρήση της Μαρία Αντουανέτα, "Let them eat cake". Το λογοπαίγνιο που το επιτυγχάνει όμως δεν μπορεί να αποδοθεί στα ελληνικά και έτσι αναγκάστηκα να κάνω ένα ακροβατικό για το οποίο ζητώ την επιείκεια του αναγνώστη.

Miss Taylor-Mrs Houlding

Scarborough 1909

1. d4 b6 2. Nf3 Bb7 3. e3 e6 4. c4 Nf6 5. Be2 Be7 6. Nc3 O-O 7. O-O d6 8. b3 Nbd7 9. Bb2 Ne8 10. e4 f5 11. e5 Rb8 12. exd6 Bxd6 13. d5 exd5 14. Nxd5 Ndf6 15. Nxf6+ Nxf6 16. Ne5 Re8 17. f4 Bc5+ 18. Kh1 Ne4 19. Qxd8 Rbxd8 20. Bf3

20...Ng3+ 21. hxg3 Rd6 22. Ng4 fxg4 23. Bxg4 Rh6+ 24. Bh3 Rxh3# 0-1