Σάββατο 19 Ιουνίου 2010

Μεγάλοι άγνωστοι - Rudolf Charousek


Ο Rudolf Charousek, ούγγρος εβραϊκής καταγωγής, ήταν για το σκάκι ό,τι ο Keats για την ποίηση ή ο Hendrix για τη μουσική: ένα τρομερό ταλέντο που άνθισε για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα και πέθανε νωρίς. Γεννήθηκε το 1873 στη Πράγα, τότε κομμάτι της Αυστροουγγαρίας. Στην 10η Παγγερμανική Σκακιστική Συνάντηση το 1896, στη Νυρεμβέργη, τερμάτισε μόλις 12ος σε 19 συμμετέχοντες με τη νίκη του επί του Παγκόσμιου Πρωταθλητή και νικητή του τουρνουά Emmanuel Lasker να μην κάνει την ανάλογη αίσθηση ίσως λόγω των λαθών του Lasker σε μια πολύ οξεία συνέχεια του Γκαμπί του Βασιλιά.

Την επόμενη χρονιά, μπορεί η απουσία των Lasker, Tarrasch, Steinitz και Pillsbury από του τουρνουά του Βερολίνου να έριξε το ενδιαφέρον, αλλά η διοργάνωση αποτέλεσε την ανατολή ενός νέου αστέρα στο σκακιστικό στερέωμα όπως και τη δύση ενός άλλου, καθώς ήταν το τέλος των επιτυχιών του Chigorin σε αυτό το επίπεδο. Η υγεία κάποιων εκ των συμμετεχόντων ήταν πολύ κακή. Ο von Bardeleben αποσύρθηκε μετά τον πρώτο γύρο, ενώ ο Englisch μετά τον ενδέκατο - μάλιστα πέθανε λίγες μέρες αργότερα. Ο Teichmann έχασε μια παρτίδα άνευ αγώνος, ενώ ο Albin τρεις. Ο Charousek άρχισε άσχημα το τουρνουά με δύο ήττες - από τους Waldbrodt και Burn -, δύο πολύ τιμητικές ισοπαλίες με τους Marco και Schlechter, ενώ κέρδισε άνευ αγώνος τον Bardeleben. Στη συνέχεια όμως συνέχισε αήττητος. Στους επόμενους πέντε γύρους κέρδισε τους Teichmann και Suchting και απέσπασε ισοπαλίες από τους Blackburne, Englisch και Metger. Έτσι μετά τον δέκατο γύρο ήταν 2 βαθμούς πίσω από τους Janowski, Marco που είχαν πάρει το προβάδισμα στη βαθμολογία.

Τέταρτη σειρά: Schlechter, Heyde

Τρίτη σειρά: άγνωστος, Burn, Marco, von Popiel, Heinrichsen, Blijkmans, Dimer

Όρθιοι στη δεύτερη σειρά: Charousek, Janowsky, Thalheim, Zinkl, Harmonist, Winawer, W. Cohn, Teichmann, Albin

Καθιστοί στην πρώτη σειρά: Ranneforth, Caro, Metger, Alapin, Süchting, Chigorin, Schiffers, Bierbach


Αυτό που ακολούθησε είναι σπάνιο σε τουρνουά τέτοιου επιπέδου. Ο Charousek σημείωσε 8(!) συνεχόμενες νίκες επί των Janowski, Albin, Cohn, Schiffers, Alapin, Winawer, Caro και Zinkl και έφτασε στον τελευταίο γύρο να θέλει νίκη επί του Chigorin για να είναι σίγουρα μόνος πρώτος.

Berlin(19) 1897

1 d4 d5 2 c4 e6 3 Nc3 b6!?

Αυτός ο σπάνιος αμυντικός σχηματισμός είχε ετοιμαστεί για το τουρνουά από τους Ρώσους παίκτες Alapin και Chigorin, και είναι κατανοητό το γιατί ο Charousek δεν αποπειράθηκε να τον καταρρίψει άμεσα - παίζοντας ένα γρήγορο e4 ή αναπτύσσοντας τον μαυροτετράγωνο αξιωματικό του στο f4 - που θα τον οδηγούσε στην προετοιμασία του Chigorin. Σοφά επιλέγει να στηριχτεί στην καλή του φόρμα στοχεύοντας σε ένα μέσο αντικειμενικά ισοδύναμο - για τη βαριάντα με 3...b6 έχει γραφτεί ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο στο Kaissiber Μαΐου 1996 από τον Ολλανδό IM Gerard Welling

4 e3 Nf6 5 Nf3 Bb7

Ο Alapin είχε δοκιμάσει το 5...Nd7 εναντίον του Zinkl νωρίτερα στο τουρνουά και επανέλαβε το πείραμά του την επόμενη χρονιά εναντίον του Schlecter στη Βιέννη.

6 cxd5 Nxd5

Πέντε ημέρες νωρίτερα, ο Alapin είχε παίξει 6...exd5 στην παρτίδα του με τον Charousek: 6...exd5 7. Bb5+ c6 8. Bd3 Be7?! - o Alapin μετά την παρτίδα έδειξε την καλύτερη συνέχεια του μαύρου 8...Bd6! - 9. 0-0 0-0?! (9...Nbd7!?) 10. Ne5 Nbd7 11. f4! c5 12. Qf3 με επίθεση.

Μετά το 6...Nxd5 έχει προκύψει ένα είδος Ινδικής της Βασίλισσας στην οποία ο λευκός δεν έχει παίξει a3, γεγονός το οποίο λειτουργεί υπέρ του

7 Bb5+ c6 8 Bd3 Nd7 9 0-0 Bd6 10 e4 Nb4

Alapin: Το 10...Nxc3 11. bxc3 e5 ήταν καλύτερη επιλογή για τα μαύρα

Ο Philip W. Sergeant στο βιβλίο του για τον Charousek προτείνει 10...Ne7, μια κίνηση άσχημη στα μάτια ενός σύγχρονου παίκτη, η θέση του μαύρου είναι κλειδωμένη και δεν έχει ενεργητικό πλάνο

11 Bc4 a5 12 Bg5 Be7 13 Bf4!

Ο αξιωματικός ανήκει σε αυτή τη διαγώνιο. Ο Chigorin έχει πρόβλημα στα μαύρα τετράγωνα από δω και πέρα - μελανοπενία :)

13...0-0 14 a3 Na6 15 Qe2 b5 16 Bd3 b4

Προσπαθώντας να βρει ενεργητικό παιχνίδι. Το 16...Nc7 δε φαίνεται πολύ ελκυστικό ως εναλλακτική.

17 axb4 Nxb4 18 Rfd1 Nb6

18 ...Nxd3 19 Qxd3 Nf6 ήταν αντικειμενικά καλύτερο αλλά ο Chigorin επιλέγει να διατηρήσει την ένταση. Πιθανόν του διέφυγε η απάντηση του λευκού.

19 Ne5!

Αν ο Λευκός τραβήξει πίσω τον αξιωματικό, ο μαύρος αρχίζει και έχει ενεργητικό παιχνίδι:
Αν 19 Bb1 Ba6 ακολουθούμενο από Nc4.

19...Bd6

Σχολιαστές της εποχής είχαν προτείνει το 19...Qxd4, αλλά μετά από 20. Bb1 Qc5 21. Nxf7 Rxf7 (21...Ba6 22. Qg4) 22. Be3 και ο ίππος του b6 θα πέσει.

20 Bb1 Qe7 21 Qh5 Bxe5

21...f6 είναι καλύτερο σύμφωνα με τον Sergeant. Σε κάθε περίπτωση όμως η πρωτοβουλία του λευκού αφήνει τον μαύρο χωρίς καλές επιλογές.

22 Bxe5 g6 23 Qh6 f6 24 Bg3 Rfd8?

Ψάχνοντας εναγωνίως κάποιες περιπλοκές. 24...Nc4 25. b3 Nd6 είναι πιο ασφαλές.
24...c5? 25. dxc5 Nc4 26. Bd6 Nxd6 27. cxd6 +-

25 e5! fxe5 26 Bxe5!?

O Chigorin πιθανώς πόνταρε στο 26 Bh4 Qd7 27 Bxd8 Rxd8 με κάποιο αντάλλαγμα για τη διαφορά.

26...Nc4 27 Be4 Nd5?

27...Nxe5 28 dxe5 +/-

28 Bxd5 cxd5 29 Bg3 Rf8 30 b3 Nb6

30...Nd6 είναι καλύτερο σύμφωνα με τον Sergeant.

31 Nb5 Qd7 32 Nd6 Bc6


33 h4!

Το g6 είναι ο στόχος για την τελική επίθεση.

33...a4?!

33...Nc8 34 Nxc8 +/-

34 h5! 34...axb3 35 Rxa8 Nxa8 36 hxg6 hxg6 37 Qxg6+ Qg7 38 Qxe6+ Kh7 39 Re1!+-

Τώρα ο μαύρος είναι χαμένος.

39...Qd7

39...Qb2? 40 Qh3+ Kg8 41 Be5 +-

40 Qe3 Rf6 41 Qg5 Re6 42 Qh4+ 42...Rh6 43 Qg5 Re6 44 Rxe6 Qxe6 45 Be5 Qg6 46 Qh4+ Qh6 47 Qe7+ 1 0

Το ματ είναι κοντά!

Έτσι ο Rudolf Charousek κέρδισε το σημαντικότερο τουρνουά της χρονιάς και αφού ο Lasker κατατρόπωσε εύκολα τον άρρωστο Steinitz στο επαναληπτικό ματς που τελείωσε την ίδια χρονιά, άρχισε το όνομα του Charousek να ακούγετε ως πιθανός αντίπαλος του Lasker σε ματς για τον Παγκόσμιο Τίτλο στο άμεσο μέλλον! Αλίμονο, μήνες μετά το τουρνουά του Βερολίνου ο Charousek διαγνώστηκε με φυματίωση και η κατάστασή του ήταν κρίσιμη. Άντεξε λιγότερο από 2 χρόνια και στις 18 Απριλίου του 1900 πέθανε στη Βουδαπέστη, πέντε μήνες πριν τα 27α του γενέθλια.


Νυρεμβέργη 1896
Όρθιοι: Lasker, Charousek, Schlechter, δύο εκ των διοργανωτών, Janowsky, Maróczy, Marco, Showalter, τρεις εκ των διοργανωτών
Καθιστοί: Albin, Porges, Chigorin, Tarrasch, Winawer, Steinitz, Blackburne, Schallopp, Schiffers, Pillsbury, Walbrodt, Teichmann


Πηγές: wikipedia, chessgames.com, edward winter - chess notes, Andrew Soltis, "From Russia with Love," Chess Life, October 1993, Victor Charuchin - Chess Comet Charousek, Phlip W. Sergeant - Charousek's Games of Chess, Tim Harding - Chess in 1897


1 σχόλιο:

RIZOPOULOS GEORGIOS είπε...

Ο Χάρουσεκ ήταν φοβερά ενδιαφέρον παίκτης. Εισήγαγε πολλά καινοτόμα ‘βαθειά’ στοιχεία στο στρατηγικό παιγνίδι, χαρακτηρικά στο ενδιαφέρον βιβλίο του Gary Lane ‘The ultimate Colle’ (από τα λίγα ‘σύγχρονα’ βιβλία ‘ρεπερτορίου’ που απευθύνονται σε ‘club players’ και ΔΕΝ είναι για τα σκουπίδια) περιέχεται παρτίδα του όπου χρησιμοποιεί το ‘σύστημα’ Κόλε (με τις σύγχρονες ιδέες του: μετά τη σταθεροποίηση δ4,γ3 , προετοιμασία του ε4 και τελικά δ:γ5 για να παίξει με την πλειονότητα 3 vs 2 πιόνια στην πτέρυγα της Ντάμας) . Αυτοί οι σχηματισμού βέβαια (όπως και οι ιδέες με φιανκετο του Αβ2, που σήμερα αποκαλούνται ‘Τσούκερτοτ-Κόλλε’ (??) παιχτήκαν συστηματικά και από τον νεαρό Καπαμπλάνκα – πριν ‘ξαναεφευρεθούν’ (!) από τον Κόλε και τον Κολτανόφσκι).
Ο Λάσκερ τον έχρισε – μετά το θριαμβευτικό τουρνουά που αναφέρει ο Trandism- μελλοντική Π. Πρωταθλητή. Τραγική ειρωνεία, τέτοιες ‘προβλέψεις’ του Λάσκερ οδηγούσαν σε άδοξο τέλος τους αποδέκτες . Το ίδιο λαμπρό μέλλον είχε προβλέψει και για τον Πίλσμπερυ. (Ο Χάρουσεκ έφυγε νεότατος από φυματίωση και ο Χαρυ-Νελσον από σύφιλη).