Οι συμμετέχοντες του master γκρουπ στο Mannheim το 1914, έφτασαν για την τελετή έναρξης της 19ης Ιουλίου. Ανάμεσά τους, δύο ουδέτεροι, ο Ελβετός Hans Fahrni και ο Αμερικανός Marshall, έξι Γερμανοί με επικεφαλής τον Dr Tarrasch, οι σύμμαχοί τους από την Αυστρο-Ουγγρική Αυτοκρατορία, Tartakower, Reti, Vidmar, Breyer, Spielmann και Duras και τέσσερις Ρώσοι, ο Alekhine, o Janowski, o Bogoljubow και ο Flamberg. Συνολικά μεταξύ των 86 συμμετεχόντων σε όλα τα γκρουπ, οι σκακιστές προερχόμενοι από τη Ρωσία και την ανήκουσα στη Ρωσία Πολωνία αριθμούσαν τους 11. Εκτός των προαναφερθέντων του Master Γκρουπ, στο Α Γκρουπ έπαιξαν οι Bogatyrchuk, Maljutin, Rabinovich και Selesniev, ενώ στο Β οι Romanovsky, S.Weinstein και Saburov.
"Μια θαυμάσια βραδιά είχαμε την ευκαιρία να ζήσουμε χθες βράδυ στο Ballhaus, μακριά από τη ματαιότητα και τη βιασύνη της πόλης. Η ατμόσφαιρα ήταν φιλική και οι τοπικοί εκπρόσωποι καλωσόρισαν εγκάρδια τους επισκέπτες τους. Η ελίτ του παγκόσμιου σκακιού έχει μαζευτεί", Mannheimer General Anzeiger, July 20, 1914
Οι Γερμανοί συνοδευόντουσαν από τις συζύγους τους, οι υπόλοιποι μαιτρ ήταν χωρίς συνοδούς. Οι Ρώσοι ειδικά φαινόντουσαν πολύ μοναχικοί. Η εκδήλωση προχώρησε με την τυπική γενναιοδωρία και εγκαρδιότητα που συναντάται στη νότια Γερμανία, όμως ο Tartakower ένοιωθε μια εχθρότητα να υποβόσκει. Όταν η συζήτηση για το σκάκι και το φαΐ εξαντλούταν, το θέμα του πολέμου ερχόταν αναπόφευκτα στο προσκήνιο. Οι εφημερίδες της Βιέννης έγραφαν φιλοπολεμικά άρθρα και τώρα μάθαινε ότι και οι γερμανικές εφημερίδες δεν ήταν λιγότερο επιθετικές. Μέχρι τώρα τα πυρά συγκεντρωνόντουσαν εναντίον της Σερβίας, όμως σιγά σιγά άρχισε να υψώνεται ένα τείχος σιωπής και ψυχρότητας μεταξύ των Ρώσων και των Γερμανών παικτών. Ο Tartakower, μόνος μεταξύ των παικτών, προσπαθούσε συνειδητά να γεφυρώσει αυτό το χάσμα. Σαν πιστός πατριώτης ευχόταν ο Frank Josef να τιμωρήσει τη Σερβία, αλλά στο μυαλό του η Αγία Πετρούπολη δεν ήταν υπεύθυνη για τη δολιότητα του Βελιγραδίου. Η Ρωσία, μπορεί να μην ήταν πατρίδα του πια, όμως ήταν το μέρος που μιλούσαν τη γλώσσα του. Δεν μπορούσε να εξοστρακίσει ανθρώπους που μιλούσαν τη γλώσσα της οικογένειας του.
Όπως εξελισσόταν το τουρνουά, ήταν ένας Ρώσος που απέκτησε προβάδισμα. Ο Alexander Alexandrovich Alekhine, μόλις 22 ετών τότε, καταγόταν από μια διάσημη Μοσχοβίτικη οικογένεια. Το στυλ του, διαμορφωμένο εν μέρει από τις εμπειρίες του στο σκάκι δι' αλληλογραφίας κατά την παιδική του ηλικία, ήταν πρωτότυπο και περίπλοκο. Μόλις 2 μήνες νωρίτερα είχε τερματίσει 3ος στο τουρνουά της Αγίας Πετρούπολης. Ένα απρόσμενο αποτέλεσμα, και παρότι ήταν αρκετά πίσω από τους Lasker, Capablanca, η ηλικία του σε συνδυασμό με τα αποτέλεσματά του είχαν αρχίσει να προδιαγράφουν το ότι θα έφτανε στη διεκδίκηση του παγκόσμιου τίτλου. Ο Tartakower είχε παίξει μαζί του καναδυό φορές στο παρελθόν και ο Ρώσος τον είχε κερδίσει με χαρακτηριστική ευκολία.
Όσο ο Alekhine μάζευε πόντους με ευκολία ο Tartakower δεν μπορούσε να βρει τη φόρμα του και στα μισά του τουρνουά ήταν ήδη έξω από την κούρσα για τα βραβεία. Η διεθνής κατάσταση τον αποσπούσε και κυρίως η σκέψη πως αν ξεσπούσε ο πόλεμος, θα τον επιστράτευαν για να πολεμήσει εναντίον της γενέτειράς του. Υπήρχε και εναλλακτική επιλογή κατά κάποιον τρόπο.
Να ακολουθήσει τους Ρώσους παίκτες στη Μόσχα μετά το τέλος του τουρνουά. Αλλά αν ο πόλεμος ήταν πια αναπόφευκτος αυτό θα σήμαινε οριστικό αντίο στην πολυαγαπημένη του Βιέννη και πιθανότατα την υποχρέωση να πολεμήσει με τα τσαρικά στρατεύματα εναντίον όσων για τα τελευταία δέκα χρόνια τουλάχιστον ήταν συμπατριώτες του. Τα ηθικά διλήμματα του Tartakower δε θα σήμαιναν τίποτα στους αξιωματούχους στα γραφεία γύρω από την Michaelerplatz της Βιέννης. Ήδη είχε αποφασιστεί η σκληρή γραμμή. Η εισβολή και η κατοχή της Σερβίας ήταν πια ο στρατηγικός στόχος της εξωτερικής πολιτικής της Αυτοκρατορίας. Και έτσι μετά από δύο εβδομάδες στρατιωτικών ετοιμασιών συνδυασμένων με υπόγειες διπλωματικές συνομιλίες με το Βερολίνο, στις 23 Ιουλίου παρεδόθη τελεσίγραφο στη Σερβική κυβέρνηση και 48 ώρες διορία. Περιείχε αρκετούς εξευτελιστικούς όρους και έναν με τον οποίον κανένα κράτος δε θα μπορούσε να συμφωνήσει. Οι δυνάμεις της Αυστρο-Ουγγαρίας θα είχαν το δικαίωμα να επέμβουν σε Σερβικό έδαφος για να καταστείλουν αντι-Αυστριακές ομάδες και δράσεις.
Το τελεσίγραφο πέτυχε τον σκοπό του, ο οποίος ήταν να απορριφθεί, και τρεις μέρες αργότερα η Αυστροουγγαρία θα κήρυττε τον πόλεμο στη Σερβία. Η Ρωσία αντέδρασε με κινητοποίηση των στρατευμάτων της στα δυτικά σύνορά της και η Γερμανία πήρε σειρά εκδίδοντας το δικό της τελεσίγραφο - με διορία 24 ωρών αυτή τη φορά - προς τη Ρωσία απαιτώντας τη μη εμπλοκή της. Όταν ο Τσάρος αγνόησε την έκκληση αυτή, το Βερολίνο κήρυξε τον πόλεμο στην Αγία Πετρούπολη, την 1η Αυγούστου. Οι Βρετανοί και Γάλλοι σύμμαχοι του Τσάρου μπήκαν με τη σειρά τους στη δίνη του πολέμου λίγες μέρες μετά.
Η κήρυξη του πολέμου της 1ης Αυγούστου έγινε γνωστή το απόγευμα μετά τον 11ο γύρο. Ο Alekhine ήταν μπροστά με 9.5/11. O Tartakower θα τον αντιμετώπιζε με τα λευκά την επόμενη ημέρα και δεν έβλεπε την ώρα να πάρει την εκδίκησή του για τις προηγούμενες του ήττες βελτιώνοντας ταυτόχρονα το κακό για τα μέτρα του σκορ του 4.5/11 που είχε. Μετά το δείπνο ένα μήνυμα έφτασε στο ξενοδοχείο που καλούσε τους παίκτες στο χώρο των αγώνων. Όταν έφτασε εκεί ο Tartakower βρήκε τα τραπέζια μαζεμένα. Σκακιέρες και κομμάτια δεν υπήρχαν πουθενά. Όσο ο διευθυντής των αγώνων συζητούσε με τους συμμετέχοντες, εργάτες μαζεύανε τα υλικά του τουρνουά.
"Ακούσατε τα νέα, βρισκόμαστε σε πόλεμο", είπε ο διευθυντής των αγώνων Hermann Rommig. 'Το σκάκι είναι ασήμαντο μπροστά στο πατριωτικό μας καθήκον. Εγώ ο ίδιος έχω κληθεί άμεσα για επιστράτευση". Με στρατιωτικό στυλ κούνησε το τηλεγράφημα που κρατούσε στον αέρα και είπε: "Όλοι οι έφεδροι να παρουσιαστούν στο στρατόπεδο. Όλοι οι ξένοι να αποχωρήσουν άμεσα από την πόλη". "Και τι θα γίνει με τα χρηματικά βραβεία?". Η φωνή ακούστηκε από το βάθος της αίθουσας και ο Tartakower αναγνώρισε την ιδιαίτερη χροιά του Spielmann. Ο παλιός του ανταγωνιστής στα ματς έπαιζε πολύ καλά και ήταν τρίτος στο τουρνουά. "Το τουρνουά ακυρώνεται", επέμεινε ο Rommig, "θα ήταν άδικο να πληρώσουμε τα βραβεία". "Ενώ είναι πιο δίκαιο να κρατήσουν τα λεφτά οι πλούσιοι πατρόνες του Mannheim?" του αντέτεινε ο Spielmann, απρόθυμος να παρατήσει το βραβείο του. Σε καιρούς πολέμου ποιος ξέρει πότε θα είχε ξανά την ευκαιρία να κερδίσει κάποια χρήματα από το σκάκι?
Ο πατριάρχης του γερμανικού σκακιού καθάρισε το λαιμό του. "Δε χρειάζεται να ακυρώσουμε το τουρνουά, μπορούμε απλώς να το διακόψουμε για τη διάρκεια των εχθροπραξιών", είπε με έμφαση ο Dr.Tarrasch. "Ο πόλεμος θα κρατήσει λίγους μήνες. Οι πολιτισμένες χώρες δεν χρειάζονται τους στρατούς τους για να λύσουν τις διαφορές τους. Αλλά ακόμα κι αν δε γίνει έτσι, ο Γερμανικός στρατός είναι ανίκητος". "Ο Tarrasch ήδη νομίζει ότι ξέρει σκάκι και ιατρική. Μήπως άρχισε να πιστεύει πως είναι και ειδικός στα στρατιωτικά?" ακούστηκε μια ειρωνική φωνή στα Ρώσικα από τα πίσω καθίσματα συνοδευόμενη από γέλια κάποιων εκ των ρωσοφώνων. "Ο καλός γιατρός σφάλλει - για τη διάρκεια του πολέμου - αν όχι και για την ισχύ του γερμανικού στρατού" παρενέβη διπλωματικά ο Tartakower. "Οι Σέρβοι έχουν απελευθερώσει έναν δαίμονα στον κόσμο που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Πιστεύω πως ο πόλεμος θα διαρκέσει τουλάχιστον ένα χρόνο". "Το ακριβώς αντίθετο. Πιστεύω πως ο Herr Dr. Tarrasch έχει δίκιο και στα δύο", είπε ο Rommig, "αλλά ακόμα και λίγοι μήνες είναι πολύ μεγάλη διακοπή για ένα τουρνουά. Η 19η Παγγερμανική συνάντηση λαμβάνει τέλος!"
Μετά από αυτό, όλοι άρχισαν να μιλούν και να φωνάζουν ταυτόχρονα. Οι επαγγελματίες παίκτες - που ήταν πλειοψηφία - συμφωνούσαν με τον Spielmann. Μια ήρεμη αργή φωνή άρχισε να ξεχωρίζει ανάμεσα στα Ρώσικα και στα Γερμανικά. O Frank James Marshall παρακολουθούσε τη συζήτηση με τη βοήθεια ενός Αυστριακού ερασιτέχνη που του μετέφραζε. Όταν άρχισε να μιλάει τα γιάνκικα εγγλέζικά του ακούστηκαν τόσο εξωτικά στα αυτιά των υπολοίπων που σώπασαν να τον ακούσουν. "Αυτό που χρειαζόμαστε εδώ κύριε Διευθυντή, είναι μια συμφωνία που θα αφήσει τους πάντες ικανοποιημένους. Οι παίκτες και οι πατρόνες έχουν κρατήσει το λόγο τους μέχρι τώρα, αλλά το τουρνουά είναι μόνο κατά τα δύο τρίτα περαιωμένο. Αν δεν μπορούμε να το μετακινήσουμε ή να το αναβάλουμε και είναι σίγουρα τελειωμένη υπόθεση, ας το αποχαιρετίσουμε όπως του αρμόζει. Ας μοιράσουμε τα δύο τρίτα των βραβείων στους πρωτοπόρους". Ο φίλος του Marshall μετέφραζε στα Γερμανικά συναντώντας γενική επιδοκιμασία αλλά ο Herr Rommig σήκωσε ψηλά το χέρι: "Θα συμβουλευτώ τα υπόλοιπα μέλη της οργανωτικής επιτροπής και αν συμφωνούν θα συναντηθούμε εδώ αύριο το πρωί για την επίσημη μοιρασιά των βραβείων". Την επόμενη, το πρωί της 2ας Αυγούστου 1914, οι Ρώσοι σκακιστές προσέρχονταν ευδιάθετοι στο χώρο των αγώνων, προσμένοντας την τύχη των χρηματικών τους βραβείων. Αν ήξεραν το τί θα επακολουθούσε, τότε σίγουρα θα είχαν αναχωρήσει από το Mannheim, την προηγούμενη νύχτα.
(Τέλος πρώτου μέρους)
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου