Παράλληλες Αναλύσεις ΙΙ - Μινιόν 1987

(Ι - Σάντα Μόνικα 1966)

Το μοναδικό παράδειγμα από την ελληνική σκακιστική βιβλιογραφία που γνωρίζω αποτελούν οι αναλύσεις του Σπύρου Σκέμπρη και του Βασίλη Κοτρωνιά πάνω στις παρτίδες του μεταξύ τους ματς για το κύπελλο Μινιόν 1987, το οποίο κέρδισε ο Κοτρωνιάς με 3.5-2.5. Οι αναλύσεις των δύο παικτών δημοσιεύτηκαν στο μπουλετίν των αγώνων, σε κάποιο δυσεύρετο πια τεύχος του περιοδικού Diva Caissa και τελικά στην πιο προσιτή σήμερα πηγή, στο βιβλίο Οι καλύτερες Ελληνικές παρτίδες του 1987 που επιμελήθηκαν οι Ρωμύλος Χριστόπουλος και Βασίλης Κοτρωνιάς. Δυσκολεύτηκα πολύ να διαλέξω μία παρτίδα από τις έξι του ματς και αφήνω ανοιχτό το ενδεχόμενο να αναρτήσω και μία δεύτερη στα επόμενη μέρη της σειράς.

Βασίλης Κοτρωνιάς-Σπύρος Σκέμπρης

ΜΙΝΙΟΝ (4), Αθήνα 1987

1. e4 c6

Κοτρωνιάς: Αυτή τη φορά περίμενα τη Γαλλική Άμυνα. Όμως ο Σπύρος είχε μια καινούρια ιδέα στην Κάρο-Καν.

2. d4 d5 3. e5 Bf5 4. Nc3 Qc8

Κοτρωνιάς: Στη θέση αυτή είχα υπ' όψη μου παρτίδες με 4...Qd7 όχι όμως με 4...Qc8. Πάντως η κίνηση αυτή αν και καινοτομία δεν μου προκάλεσε καμία εντύπωση και συνέχισα κανονικά την ανάπτυξή μου.

Σκέμπρης: Καινοτομία Η ιδέα μου γεννήθηκε από την παρτίδα Τάλμποτ-Μάιλς, Ράμσγκεϊτ 1981 η οποία συνεχίστηκε με 4...Qd7 5. Nge2 e6 6. Ng3 Ne7 7. Be3 Qc7 8. Bd3 Bxd3 με ίσες τύχες. Ας δούμε όμως γιατί αποφάσισα να ξαναπαίξω Κάρο-Καν:

Α. Γιατί είναι από τις αγαπημένες μου άμυνες στο e4

B. Μου αρέσει να τη διερευνώ και

Γ. Αυτό το ματς ήταν ουσιαστικά ένα ματς προετοιμασίας που σήμαινε ότι θα έπρεπε να δοκιμάζαμε κι άλλες συνέχειες. Γιατί όσο και να αναλύουμε μόνοι μας στο σπίτι, μερικές θέσεις αν δεν τις παίξουμε κιόλας δεν μπορούμε να είμαστε ποτέ σίγουροι - εκατό τοις εκατό - ότι κάτι δε θα μας έχει διαφύγει.

Σε αυτό το σημείο του ματς προηγούμουν με 2-1 και είχα νομίζω τη δυνατότητα να πειραματιστώ αλλάζοντας τη βαριάντα που έπαιξα στη δεύτερη παρτίδα. Όχι τόσο γιατί δε μου άρεσε η θέση, όσο ότι στην προηγούμενη βαριάντα είχα νέο υλικό που θα μπορούσα να αναλύσω στο σπίτι. Επομένως ευκαιρία ήταν να αποκτήσω εμπειρίες και από μία άλλη θέση. Γνωρίζω ότι αυτή η σκέψη μου ίσως να χαρακτηρισθεί "αντιεπαγγελματική" όμως από τη λήξη της Ολυμπιάδας (Δεκέμβριος 1986) μέχρι το Ζονάλ (μέσα Μαρτίου), το ματς αυτό των 6 παρτίδων ίσως να ήταν η μόνη ευκαιρία για να παίξουμε σκάκι και έπρεπε την ευκαιρία αυτή να την εκμεταλλευτούμε εποικοδομητικά.

5. Be3 g6 6. Qd2 Nd7 7. Nge2 h5 8. Ng3 Be6

Κοτρωνιάς: Λάθος. Δεν ικανοποιούσε και το 8...Nb6 9. Nxf5 Qxf5 10. b4 (10. a4 a5 11. Ra3 e6 12. Rb3 Bb4 13. Bd3 Nc4 14. Qc1 Qg4 15. 0-0 επίσης παρουσιάζει ενδιαφέρον) Qd7 11. a4 e6 (11...a5 12. bxa5 Rxa5 13. e6 fxe6 14. Bd3 με επίθεση) 12. a5 Nc8 13. Ne2 (13. Na4 b5) με ιδέα Nf4-d3-c5. Καλύτερο για τα μαύρα φαίνεται το 8...e6 9. Nxf5 gxf5 10. Ne2 c5 11. c3 h4 12. Nf4 με λίγο καλύτερα τα λευκά.

Σκέμπρης: (?!) Εδώ έπρεπε να συνεχίσω με 8...Nb6 9. Νxf5 Qxf5 10. Bd3 Qd7 με ισόρροπη θέση μια και το ζεύγος των αξιωματικών που έχουν τα λευκά σε αυτή τη θέση θεωρείται μόνο τυπικά ως "πλεονέκτημα".

9. Bd3 Nb6 10. a4 h4 11. Nge2 Bf5

Κοτρωνιάς: Νεό σοβαρό λάθος που κλίνει αποφασιστικά την πλάστιγγα υπέρ του λευκού. Έπρεπε 11...a5 12. Ra3 Ra7 με ιδέα Na8-c7.

Σκέμπρης: (?) Κακή κίνηση. Έπρεπε να παίξω 11...a5 και μετά 12...Bf5 κλπ όπου η κάθε παράταξη θα είχε τα σχέδιά της και το χώρο της να κάνει τους κατάλληλους ελιγμούς των κομματιών της. Αυτή η θέση μπορεί να χαρακτηρισθεί ίσως λίγο καλύτερη για τα λευκά έως ασαφής.

12. a5 Nc4

Κοτρωνιάς: Φορσέ. Αν 12...Bxd3 13. cxd3 Nd7 14. e6 +-

Σκέμπρης: (?) Κακή κίνηση. Αν και ήδη έχω πρόβλημα τί θα παίξω, π.χ. 12...Bxd3 13. cxd3! Nd7 14. e6 με αποφασιστική υπεροχή των λευκών. Ίσως καλύτερο να ήταν το 12...Nd7 13. Bxf5 gxf5 14. e6 fxe6 15. Nf4 Ndf6 όπου η θέση των μαύρων θα είναι μεν δύσκολη αλλά θα έχουν πιόνι παραπάνω.

13. Bxc4 dxc4

Σκέμπρης: Η υπεροχή των λευκών είναι σαφής. Το c4 πιόνι είναι φοβερά αδύνατο και τα μαύρα ακόμη δεν έχουν αναπτυχθεί.

14. O-O Bh6 15. Ra4

Σκέμπρης: (!) Το σχέδιο των λευκών είναι προφανές.

15...Be6 16. Bxh6

Κοτρωνιάς: Σαφώς καλύτερο ήταν το 16. Rd1.

16...Nxh6 17. Nf4

Σκέμπρης: Τα λευκά απειλώντας τον Be6 τονίζουν ακόμα περισσότερο την αδυναμία του c4.

17...Nf5 18. Rd1

Κοτρωνιάς: Αν τώρα 18...0-0 τα μαύρα χάνουν πιόνι: 19. Nxe6 Qxe6 20. Qe2.

Σκέμπρης: (!) Κίνηση πολλαπλής λειτουργικότητας: Προστατεύει το πιόνι d4 για να μπορέσει η βασίλισσα να απειλήσει το c4 και το βασικότερο, αφήνει τα μαύρα χωρίς χρήσιμη κίνηση μια και η κάθε φυσιολογική κίνηση των μαύρων θα απέβαινε στην απώλεια ενός πιονιού. Στρατηγικά η μάχη έχει χαθεί, γι αυτό...

18...b5

Σκέμπρης: ...αποφάσισα να κρατήσω το πιόνι c4 έστω και αν αδυνάτιζα τη θέση μου.

19. axb6 axb6 20. Rxa8

Σκέμπρης: (!) Η δημιουργία μόνιμων αδυναμιών στην παράταξη του μαύρου δίνει ένα σταθερό πλεονέκτημα στα λευκά, τα οποία εδώ θα μπορούσαν να πάρουν ένα πιόνι με 20. Nxe6 Rxa4 21. Nxa4 Qxe6 22. Nxb6 0-0! και τα μαύρα με την απειλή 23...Rb8 ή και 23...Rd8, θα αποκτούσαν ικανοποιητικό αντιπαιχνίδι.

20...Qxa8 21. Nxe6 fxe6

Κοτρωνιάς: Τα λευκά έχουν κερδισμένη θέση λόγω των πολλών αδύνατων πιονιών στη μαύρη παράταξη. Με την επόμενη κίνησή τους δημιουργούν μια ακόμη αδυναμία.

22. Qe2

Σκέμπρης: (!) Απειλώντας το πιόνι επιδιώκει τον έλεγχο του c5 για τον ίππο του και το πετυχαίνει καθώς δε μπορώ να παίξω 22...Qa6 λόγω 23. b3.

22...b5

Κοτρωνιάς: Υποχρεωτικό. Αν 22...Qa6 23. b3 +-. Τώρα όμως αδυνάτισε το τετράγωνο c5.

Σκέμπρης: Με κρύα καρδιά, φορσέ όμως.

23. Ne4 O-O 24. Qg4 Kg7 25. Nc5

Σκέμπρης: (!) Αυτό παραλύει τελείως το κάποιο αντιπαιχνίδι των μαύρων που υπολόγιζαν στο να βρουν κάποια ευκαιρία να παίξουν c5.

25...Kf7 26. Qf3

Κοτρωνιάς: 26. Qf4 Qa2 με αντιπαιχνίδι.

Σκέμπρης: Απειλεί 27. g4.

26...Qd8

Κοτρωνιάς: Εξαιρετική κίνηση. Αν τώρα 27. Qxc6 Qd5 28. Qxd5 exd5 29. c3 Ra8 με περισσότερο από ικανοποιητικό αντάλλαγμα για το πιόνι.

Σκέμπρης: (!) Αποτρέπω το 27. g4 λόγω του 27...hxg3 (e.p) και 28...Qd5 και προσπαθώ να κεντροποιήσω τη βασίλισσά μου. Ταυτόχρονα προσφέρω κι ένα πιόνι που τελικά αν φαγωθεί θα μου "λύσει τα χέρια", π.χ. 27. Qxc6 Qd5! 28. Qxd5 (28. Qb5? h3) exd5 29. c3 Ra8!.

27. c3 Qd5

28. Qh3

Κοτρωνιάς: Για μένα αυτή ήταν η πιο δύσκολη κίνηση του ματς. Τα λευκά αποκτούν τη στήλη α για τον πύργο τους καθώς στο 28...Ra8 έχουν 29. g4 hxg3 e.p 30. Qh7+ Ng7 31. fxg3 με απειλή 32. Rf1. Αν 29...Nh6 30. Qe3 ή 29...Ng7 30. Qh4 με ιδέα Re1, Ne4.

Σκέμπρης: (!) Δεν είναι καλό το 28. Qxd5 cxd5 29. Ra1 b4! και τα μαύρα έχουν ίσες τύχες. Η τελευταία κίνηση των λευκών είναι πολύ "βαθιά". Απειλώντας g4 θέλει να καταλάβει τη στήλη α με τον πύργο και να εγκλωβίσει τη μαύρη βασίλισσα με Ra7-d7 το κέντρο της σκακιέρας!

28...Kg7

Σκέμπρης: Δεν παίζεται 28...Ra8 29. g4! hxg3 (e.p) 30. Qh7! Ng7 31. fxg3 και τέλος.

29. Ra1 b4

Σκέμπρης: Εδώ πρότεινα ισοπαλία που σωστά δεν έγινε δεκτή.

30. Qg4

Κοτρωνιάς: Τώρα που τα λευκά πέτυχαν το στόχο τους (κατάκτηση της στήλης α), η βασίλισσα ξαναγυρίζει στην ηγεμονική της θέση στο τετράγωνο η4, με ιδέα h3 και Ra7-d7 παγιδεύοντας τη μαύρη ομόλογό της.

30...bxc3 31. bxc3 Rb8 32. h3 Rb5 33. Qf4

Κοτρωνιάς: Αποτρέποντας κάθε πιθανή θυσία διαφοράς στο c5.

Σκέμπρης: (!) Δεν επιτρέπει 33...Rxc5 34. dxc5 και κρατιέται το e5. Θα πρέπει να τονιστεί ότι τις τελευταίες 10 κινήσεις ο Βασίλης τις έπαιξε εξαιρετικά και προσπάθησε να βγάλει το "μάξιμουμ" από τη θέση του.

33...Kf7 34. Ra7 Qd8

Σκέμπρης: Τα λευκά απειλούσαν 35. Rd7

35. Ne4

Κοτρωνιάς: Κέρδιζε εδώ το 35. Qg5 Qh8 36. Nxe6 αλλά έπαιζα ήδη βιαστικά αγχωμένος από το χρόνο μου (δέκα λεπτά για έξι κινήσεις).

Σκέμπρης: (??) Έπρεπε να παιχτεί 35. Qg5! κίνηση που διέφυγε κι από τους δυο μας στην παρτίδα, όπου απειλώντας 36. Qf6 δημιουργεί άλυτα προβλήματα στα μαύρα. Στο 35...Qh8 36. Nxe6 αποφασίζει. Εδώ πήρα "αναστολή".

35...Rb1+ 36. Kh2 Qb8 37. Ng5+

Κοτρωνιάς: Άλλη μια ευκαιρία νίκης περνά ανεκμετάλλευτη. Το σωστό ήταν 37. Nd6+ με πιθανές συνέχειες: α) 37...Kg8 38. Rxe7 Nxe7 39. Qf7+ Kh8 40. Qf6+ Kg8 41. Qxe6+ Kh8 42. Qxe7 και τα μαύρα διαλύονται, β) 37...Kf8 38. Nxf5 Qa7 (οποιοδήποτε κόψιμο στο f5 επιτρέπει 39. Qh6+ με γρήγορο ματ) 39. Νd6 και ματ σε λίγες κινήσεις.

37...Ke8 38. Ra6

Σκέμπρης: (!) Στήνει παγίδα, αν 38...Qb7 39. Nxe6 ενώ αν 38...Re1 39. Qf3 και τα λευκά πρέπει να κερδίζουν.

38...Kd7

Κοτρωνιάς: Αν 38...Qb7 39. Nxe6 κερδίζει.

39. Ne4 Re1

Κοτρωνιάς: Απειλεί 40...Qb1.

40. Nd2

Σκέμπρης: (?!) Έχοντας ακόμη ένα λεπτό στο ρολόι του ο Κοτρωνιάς παίζει φύχραιμα την 40η κίνησή του, ενώ φαίνεται ότι το 40. Nc5 κερδίζει, π.χ. 40...Ke8 41. Qf3 Qb1 42. Qxc6+ Kf8 (αν 42...Kf7 43. Qxe6+-) 43. Nxe6+ Kf7 (43...Kg8 44. Qe8+ Kh7 45. Ng5+ και ματ στην επόμενη) 44. Ng5+ Kf8 (φορσέ) 45. Ra8+ Kg7 46. Kg8+!!

46...Kxg8 47. Qxg6+ Ng7 48. Qf7+ Kh8 49. Qf8#. Δεν μπορούμε φυσικά να κατακρίνουμε τον Βασίλη για το ότι δεν έπαιξε 40. Nc5. Σε πίεση χρόνου δε μετριούνται αυτές οι βαριάντες.

40...Qb7

Κοτρωνιάς: Αν 40...Qb2 41. Qf3 +-

Σκέμπρης: (?) Νομίζα πως δεν παιζόταν το 40...Qb2 λόγω 41. Qf3! δεν είχα δει όμως πως μπορούσα να παίξω 41...Qb5 42. Ra2 Ke8 και η θέση του μαύρου κρατάει καλύτερα απ ότι στην παρτίδα. Εδώ η παρτίδα διακόπηκε. Η ανάλυσή μου έδειξε ότι δεν είχα πολλές ελπίδες να σώσω την παρτίδα. Η κακή δομή των πιονιών και ο αδύνατος βασιλιάς μου δεν αντισταθμιζόταν από την καλή θέση του Re1. Δεν είχα πρόβλημα στο να μαντέψω την κρυφή κίνηση των λευκών μια και ήταν φορσέ.

41. Ra2

Κοτρωνιάς: Η κρυφή κίνηση. Φορσέ αλλά και πολύ καλή καθώς προφυλάσσει όλα τα τετράγωνα εισόδου της μαύρης βασίλισσας και εγκλωβίζει το μαύρο πύργο στην πρώτη γραμμή. Το σχέδιο του λευκού είναι τώρα Qg4xg6-g8 και Ra8 με γρήγορο ματ.

Σκέμπρης: Για να αποτραπεί το 41...Qb2. Δυστυχώς για μένα δε μπορούσα να βρω τρόπο να ενεργοποιήσω τη βασίλισσά μου ενώ ο αντίπαλός μου είχε το σχέδιο του: Να επιτεθεί στα πιόνια στην πτέρυγα του βασιλιά.

Αναλύοντας τη θέση η πρώτη μου σκέψη ήταν να παίξω 41...Ke8 42. Nf3 Rh1+ 43. Kxh1 Qb1+ 44. Kh2 Qxa2 θα μπορούσαν όμως τα λευκά να μη φανούν "λαίμαργα" παίρνοντας το h4 αλλά να παίξουν π.χ. 45. Ng5 και να εκμεταλλευτούν την αδύνατη θέση των μαύρων συνδυάζοντας απειλές με τη βασίλισσα και τον ίππο τους.

Άλλη κίνηση που σκέφθηκα ήταν το 41...Rc1 όμως δεν εύρισκα κάτι καλό στο 42. Qg4! c5 (42...Rxc3 43. Ne4+-) 43. dxc5 και 44. Nc4 και τέλος. Στη συνέχεια σκέφθηκα 41...c5 που αντιμετωπιζόταν εύκολα με 42. dxc5 Qd5 43. Nc4 κλπ. Τελικά κατέληξα στο συμπέρασμα ότι η μόνη μου λύση ήταν να παίξω κάτι και να ξαφνιάσω τα λευκά που δεν είχαν και πολύ χρόνο.

(Τώρα βέβαια ξέρω ποια ήταν η καλύτερη λύση! Να εγκαταλείψω τη διακοπή και να παίξω το απόγευμα τη διακοπή της 5ης παρτίδας - που είχαμε παίξει το πρωί)

41...Kc7

Κοτρωνιάς: Μια καλύτερη προσπάθεια ήταν το 41...Ke8 (41...Rc1 42. Qg4 Rxc3 43. Ne4) αλλά μετά από 42. Nf3 Rh1+ (ή 42...Rf1 43. Nh4 Qb1 44. Ra8+ Kd7 45. Ra7+ Kc8 46. Nxf5 με εύκολη νίκη ή 44...Kf7 45. Nxf5 Qxf5 46. Qh6) 43. Kxh1 Qb1+ 44. Kh2 Qxa2 45. Ng5 (Χειρότερο είναι το 45. Nh4 Nxh4 46. Qxh4 Qc2 47. Qg3 g5 με ελπίδες νούλας για τα μαύρα) Kd7 46. Qf3 και τα μαύρα είναι σε ένα πρωτοφανές τσούγκτσβαγκ:

α) 46...Qc2 47. Nh7 και πέφτει το e6

β) 46...Qa8 47. Ne4 Ke8 48. Qg4 Kf7 49. Ng5+ κερδίζει

γ) 46...Qa5 47. Ne4 Qd5 48. Qg4 κερδίζοντας το g6 πιόνι

42. Qg4

Σκέμπρης: Σε ισότητα οδηγούσε το 42. Qf3 c5 ενώ δεν είναι καλό και το 42. Nf3 Rd1! 43. Nxh4 Qb1 44. Ra7+ Kb8 45. Nxf5 Kxa7 46. Nxe7 Rh1+ 47. Kg3 Qd3+ και τα μαύρα παίρνοντας το c3 αποκτούν αξιόλογο αντιπαιχνίδι.

42...g5 43. Qxg5 Re2 44. Qg8

Σκέμπρης: (!) Μετά από 20 λεπτά ο Βασίλης βρίσκει τη σωστή κίνηση. Αν τα λευκά έπαιζαν παθητικά 44. Qf4 c5! τα μαύρα αποκτούν καλό παιχνίδι. π.χ. 45. Ra4 cxd5 46. Rxc4+ Kd7 47. cxd4 Ne3!. Επίσης και στο 44. Qh5 Rxf2 45. Kg1 Rf4 46. Qg5 Re4 47. Nxe4 Qb1+ 48. Kh2 Qxa2 και τα μαύρα έχουν ελπίδες.

44...Rxf2 45. Qxe6

Κοτρωνιάς: Χειρότερο είναι το 45. Ra8 Qxa8 46. Qxa8 Rd2

Σκέμπρης: Αν 45. Ra8 Qxa8 46. Qxa8 Rd2 η αρμονία των μαύρων κομματιών δύσκολα θα χαλάσει.

45...Qb8

Κοτρωνιάς: Απελπισία. Αν 45...Ne3 46. Qxe7+ Kc8 47. Qxb7+ Kxb7 48. Rb2+ Kc7 49. Nxc4.

Σκέμπρης: Δεν έχω άλλη κίνηση, αν 45...Ne3 46. Qxe7+ Kc8 47. Qxb7+ Kxb7 48. Rb2+ και 49. Νc4 και τέλος.

46. d5 cxd5 47. Qxd5 Qb6 48. Nxc4 1-0

Κοτρωνιάς: Τα μαύρα εγκατέλειψαν εν μέσω θερμού χειροκροτήματος.